کتاب تاریخ مغول در ایران

"تاریخ مغول در ایران" پژوهشی است ارزشمند از "برتولد اشپولر" که یکی از جامع ترین کتب نگارش شده در این زمینه به حساب می آید. این اثر جزییات مفصلی را در زمینه ی تاریخ سیاسی مورد بحث قرار می دهد که ظهور "چنگیز مغول"، عملکرد او، شرایطی که در نتیجه ی حضور او در ایران رقم خورد و همچنین وضعیت حکومت های مصر، گرجستان، سوریه و ترکان از جمله ی موارد مورد بحث اند. سپس "برتولد اشپولر" به وضعیت حاکیمت محلی در بخش های مختلف ایران پرداخته و مذهب، آداب و رسوم و فرهنگ مغولان را از نقطه نظرهای مختلفی بررسی می کند که مسیحیت و بوداییسم تنها بخشی از آن هاست.
وضعیت حاکیمت در ایران، دستگاه های حکومتی آن و کشورهای وابسته به آن، مالیات و خراج، پذیرش و اعزام افراد، دستمزد، دستگاه های نظامی، سازمان های عمومی و زندگی روزانه از دیگر قسمت هایی هستند که "برتولد اشپولر" در کتاب "تاریخ مغول در ایران" به تفصیل به آن ها پرداخته است. در عوض آنچه چندان مورد تمرکز نویسنده ی اثر نبوده، وضعیت حضور مغول ها در ماورالنهر، ترکستان، مغولستان، چین و دیگر کشورها بوده است.
"برتولد اشپولر" پژوهشگر و نویسنده ی برجسته آلمانی، "تاریخ مغول در ایران" را با بررسی منابع زیادی که عدد آن از ششصد هم فراتر می رود به رشته ی تحریر درآورده و این منابع از متون فارسی گرفته تا لاتین، بیش از پانزده زبان زنده ی دنیا را شامل می شوند. علاوه بر رویدادهای سیاسی که در کتاب "تاریخ مغول در ایران" مورد بررسی قرار گرفته، نویسنده توجه ویژه ای به تحولات فرهنگی و اجتماعی که در نتیجه ی استقرار حاکمیت مغول و بعد از انقراض آنان در ایران ایجاد شد نیز داشته است. "تاریخ مغول در ایران" از "برتولد اشپولر" به زبان های مختلفی برگردانده شده و مورد استفاده ی پژوهندگان و مورخان قرار گرفته است.