کتاب هویت اجتماعی

کتاب «هویت اجتماعی» نوشته ریچارد جنکینز کتابی جامع دربارۀ مفهوم «هویت» از دو منظر جامعه‌شناختی و انسان‌شناختی است. به عبارت دیگر، این کتاب به چگونگی شکل‌گیری، حفظ و تبدیل هویت‌ها در بافت‌های اجتماعی می‌پردازد و بر تعامل پویا بین خودشناسی فردی و طبقه‌بندی بیرونی تأکید می‌کند. جنکینز ابتدا توضیح می‌دهد که هویت یک ویژگی ایستا نیست، بلکه یک فرآیند پیوسته و شامل تعاملات دائم است. او تأکید می‌کند‌ هویت هم فردی و هم جمعی است که توسط تجربیات شخصی و ساختارهای اجتماعی شکل می‌گیرد. جنکینز سپس به ماهیت دوگانۀ هویت اشاره می‌کند. خودشناسی به چگونگی درک و تعریف افراد از خود اشاره دارد، در‌حالی‌که طبقه‌بندی خارجی شامل چگونگی درک و برچسب‌زدن دیگران به افراد است. نویسنده چگونگی تعامل و تأثیر این فرآیندها بر یکدیگر را بررسی می‌کند. در فصل بعدی کتاب جنکینز در‌مورد نقش مهمی که نهادها در شکل‌دادن به هویت‌ها ایفا می‌کنند بحث می‌کند. نهادهایی مانند خانواده، آموزش‌وپرورش و دولت چارچوب‌هایی را فراهم می‌کنند که در آن هویت‌ها ساخته و شناسایی می‌شوند. او بررسی می‌کند که چگونه شیوه‌ها و سیاست‌های نهادی می‌توانند هویت‌های موجود را تقویت یا تضعیف کنند. بحث بعدی کتاب رابطۀ هویت و قدرت است. نویسنده بررسی می‌کند که چگونه روابط قدرت بر فرآیندهای خودشناسی و طبقه‌بندی بیرونی تأثیر می‌گذارد و چگونه گروه‌های مسلط می‌توانند هویت خود را بر گروه‌های به حاشیه رانده شده تحمیل کنند. کتاب در‌نهایت به مسئلۀ جهانی‌شدن (گلوبالیسم) و رابطۀ آن با هویت پرداخته است. قابل‌ذکر است که این کتاب به گونه‌ای تنظیم شده است که مقدمه‌ای روشن و قابل‌فهم برای نظریه‌های پیچیده هویت اجتماعی باشد. جنکینز از نمونه‌ها و مطالعات موردی مختلفی برای نشان‌دادن نکات خود استفاده می‌کند و سعی می‌کند تا مفاهیم نظری جامعه‌شناسی را ملموس‌تر و قابل‌درک‌تر کند. رویکرد میان‌رشته‌ای (جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی و علوم سیاسی)، استفاده از مطالعات موردی واقعی و زبان روان و جذاب، کتاب را برای علاقه‌مندان به بحث هویت اجتماعی جذاب و مفید کرده است.