کتاب واپسین روز مارسل دوشان

"واپسین روز مارسل دوشان" نوشته‌ی دونالد شمبروم، تأملی عمیق و تأثیرگذار بر لحظات پایانی و میراث مارسل دوشان، یکی از اسرارآمیزترین چهره‌های هنر مدرن است. دوشان که با آثاری چون "فواره" و "برهنه از پلکان پایین می‌آید، شماره ۲" شناخته می‌شود، پیشگام هنر مفهومی بود و مرزهای هنر را به چالش کشید. او نه‌تنها قالب‌های رایج را شکست، بلکه خود مفهوم هنر را بازتعریف کرد. شمبروم در این کتاب، نه‌فقط زندگی و آثار دوشان، بلکه رمز و راز و معنای مرگ او را در ۲ اکتبر ۱۹۶۸ بررسی می‌کند. اما این اثر چیزی فراتر از یک زندگینامه است؛ "واپسین روز مارسل دوشان" تأملی بر خلاقیت، نیت هنری، و ارتباط میان زندگی و هنر است. نویسنده با نگاهی تحلیلی و فلسفی، لحظات پیش از مرگ دوشان را بررسی کرده و میان تفکر هنری او و شیوه‌ی آرام و تقریبا صحنه‌آرایی‌شده‌ی خروجش از زندگی، پیوندی معنادار برقرار می‌کند.
کتاب با بازسازی زنده‌ی آخرین شب دوشان آغاز می‌شود؛ او شب را در کنار دوستانش به بازی شطرنج گذراند-فعالیتی که کاملا با ذهنیت و دیدگاه او درباره‌ی هنر و زندگی همخوانی داشت. شمبروم با دقتی موشکافانه، نمادگرایی این لحظه را بررسی کرده و نشان می‌دهد که چگونه عنصر بازی، شانس و روشنفکری نه‌تنها در آثار دوشان، بلکه در مواجهه‌ی او با مرگ نیز جاری بود. سپس، نویسنده به بررسی مسیر حرفه‌ای دوشان می‌پردازد؛ از کناره‌گیری ظاهری‌اش از دنیای هنر تا آشکار شدن شاهکار پنهان او پس از مرگ: *Étant donnés*. این اثر که برخلاف ادعای دوشان مبنی بر ترک هنر، دهه‌ها در خفا خلق شده بود، پرسش‌هایی اساسی درباره‌ی مفهوم بازنشستگی هنری، میراث خلاقانه و ماهیت نمایش در هنر ایجاد می‌کند. شمبروم با زبانی جذاب و تحلیلی روشن‌گر، تاریخ هنر، زندگی‌نامه و فلسفه را در هم می‌آمیزد و نشان می‌دهد که چگونه مفاهیم شانس، ناشناس‌ماندن و آزادی هنری در لحظات پایانی زندگی دوشان نیز منعکس شده‌اند.
"واپسین روز مارسل دوشان" اثری تأمل‌برانگیز و شاعرانه درباره‌ی یکی از مرموزترین چهره‌های هنر مدرن است. دونالد شمبروم با تمرکز بر لحظات پایانی دوشان، بحثی عمیق‌تر درباره‌ی ماهیت هنر، نقش هنرمند در خلق اسطوره‌ی شخصی‌اش، و این پرسش مطرح می‌کند که آیا مرگ می‌تواند به‌خودی‌خود یک اثر هنری باشد؟ چه از دوستداران دوشان باشید، چه برای نخستین بار با نام او آشنا شوید، این کتاب دیدگاهی تازه و نافذ درباره‌ی تأثیر جاودان او ارائه می‌دهد.