کتاب مجله پوشه (7)

یکی از نیازهای اولیه انسان داشتن سر پناهی برای زندگی‌ست. این نیاز در طول پیدایش تمدن و پس از آن پیشرفت دانش انسان در ساخت زیستگاه، رنگ و بوی منطقه‌ای و اقلیمی به خود گرفت. دیگر تنها پاسخگوی نیاز اولیه انسان نبود، بلکه نمادی از فرهنگ منطقه‌ای هر تمدنی شد. 

برای نگاه کردن به پیشرفت فرهنگ‌ها نیاز است به یکی از مهمترین دست ساخته‌های بشر یعنی معماری توجه ویژه نشان داد. در مطالعات میان رشته‌ای رویکردها و نگاه‌های جدید دیگر  معماری یک بنای صرف نیست، بلکه حاوی داده‌های متفاوتی درباره منطقه‌ایست که در آن بنا شده. ماهیت چند بعدی معماری و شهرسازی که از یک طرف با مفاهیم علوم انسانی و از طرف دیگر با مفاهیم گسترده معماری درگیر است در متون مختلفی پرداخته شده است و ارتباط بین این دو رشته را ملموس می‌کند. هدف این دست مطالعه شناخت الگوهای فرهنگی مسلط بر زندگی انسان در گذشته و امروز است.

در همین راستا تصویر ثبت شده از  بناها حائز اهمیت ویژه‌ای هستند چون حاوی داده‌های زیادی درباره بنا، موقعیت فرهنگی، طراح و هدف او از ترسیم است. تا جایی که در نبود عکاسی سبب به وجود آمدن تصویر ذهنی از نقطه‌ای از دنیا که دیگران امکان دیدن آن را نداشتند می‌شده و همین تصویر سبب می‌شد تا تصمیم‌گیری روابط کشورها با هم شکل گیرد. ثبت تصویر به وسیله طراحی به دلایل بسیار متفاوتی انجام شده است؛ دلایل نظامی، سیاسی، تجاری، سفرنامه، مطالعه فرهنگی، کپی‌برداری بنا، باستان‌شناسی و... اما با وجود عکاسی باز هم کاربرد طراحی برای ثبت تصویر همچنان پابرجاست و گستره وسیع‌تری پیدا کرده است.

در این شماره به منظور شناخت بهتر تصویر ثبت شده از ایران سعی شده گوشه‌ای از ثبت تصاویر طراحان از بناها و شهرها، راه‌های ایران مورد بررسی قرار گیرد. این ترسیمات از نقشه‌ها تا تصویرسازی، طراحی و... را شامل می‌شود و با تعریف امروزی از طراحی، گستره بازی مورد بررسی قرار گرفته است.