کتاب 25 سال فردوسی

کتاب «۲۵ سال فردوسی: گزارش تفصیلی و تحلیلی از ربع قرن برگزاری روز بزرگداشت فردوسی» نوشته حامد مهراد پژوهشگر و دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، کتابی است که به بررسی دقیق و جامع بیست و پنج سال برگزاری مراسم بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر حماسه‌سرا و بزرگ ایرانی می‌پردازد. این کتاب با همکاری گروهی از پژوهشگران و تحت نظارت محمدجعفر یاحقی تدوین شده، که شیوه ای از بازخوانی تاریخی این رویداد فرهنگی ارائه می‌دهد و در کنارش تحلیل‌هایی نیز از مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مرتبط با آن را در بر می‌گیرد.
کتاب در چهار فصل تنظیم شده است. فصل نخست به تاریخچه بزرگداشت‌های فردوسی در دوران معاصر اختصاص دارد و از کنگره سال ۱۳۱۳ آغاز می‌شود. این بخش زمینه تاریخی و فرهنگی این مراسم را روشن می کند و نشان می‌دهد که این رویداد از یک ایده اولیه به یک سنت فرهنگی تبدیل شده است. فصل دوم به ماجرای نام‌گذاری و تصویب روز فردوسی در تقویم رسمی کشور از سال ۱۳۷۶ می‌پردازد و چالش‌های پیش روی این فرآیند را بررسی می‌کند. این فصل به‌ویژه به دشواری‌های جلب نظر مسئولان و تأمین منابع مالی اشاره دارد و بیان می کند تفاوت دیدگاه‌ها میان گروه‌های مختلف، این مسیر را پیچیده کرده است.
فصل سوم، که بخش اصلی کتاب را تشکیل می‌دهد، گزارشی تفصیلی از ۲۵ سال برگزاری مراسم بزرگداشت فردوسی از سال ۱۳۷۶ تا ۱۴۰۱ ارائه می‌دهد. این بخش شامل جزئیات رخدادها، حواشی تاریخی و اجتماعی، و همچنین تحلیل‌هایی از تأثیر این مراسم بر هویت فرهنگی ایران زمین است. از جمله مسائل مطرح‌شده در این فصل، می‌توان به نقش این رویداد در پاسداشت زبان فارسی و تقویت حس همبستگی ملی اشاره کرد. فصل چهارم به اسناد، تصاویر و مصاحبه‌ها اختصاص دارد و با ارائه نمایه‌ای مفصل، دسترسی به اطلاعات را برای پژوهشگران آسان‌تر می‌کند.
از جمله نکات دیگر این کتاب، تأکید بر اهمیت روز فردوسی به عنوان ایران‌روز و فرهنگ‌روز است. این دیدگاه چنین است که بزرگداشت فردوسی فراتر از یک مراسم ادبی، به نمادی از هویت ملی و فرهنگی ایران تبدیل شده است. کتاب همچنین به مشکلات اجرایی این مراسم، از جمله تأمین هزینه‌ها، هماهنگی میان نهادهای مختلف و مدیریت اختلاف‌نظرها، پرداخته اگرچه این موانع با تلاش‌های مستمر برطرف شده‌ است.
در نهایت، «۲۵ سال فردوسی» اثری ارزشمند برای پژوهشگران، دانشجویان ادبیات و علاقه‌مندان به تاریخ فرهنگی ایران است، مهراد با نگاهی جامع به بررسی الگوهای فرهنگی و اجتماعی ایران پرداخته و بر ضرورت بازخوانی اسطوره‌ها در جهان امروز تأکید کرده است، در نتیجه مطالعه کتاب برای علاقه مندان مناسب است.