فال در لغت به معنای طالع، بخت و نیز پیشگویی و عاقبت بینی است. کلمه ای عربی است و در فارسی یعنی شگون، هم در معنای خوب و هم در معنای بد. فال گرفتن یعنی اطلاعات از ناشناخته ها؛ و در عربی به فال خوب زدن، تفأل و به فال بد زدن طیره می گویند. در فارسی، فال خوب زدن را مروا و فال بد زدن را مرغوا گویند که از دو کلمه مرغ و آوا تشکیل شده است. ایرانیان با آواز و جهت حرکت پرندگان فال می زده اند؛ مثلا با دیدن عقاب به عقوبت و هدهد به هدایت پی می برده اند.
ایرانیان طبق رسوم قدیمی خود در روزهای عید ملی یا مذهبی نظیر نوروز بر سر سفره هفت سین، و یا شب یلدا، با کتاب حافظ فال می گیرند. برای این کار، یک نفر از بزرگان خانواده یا کسی که بتواند شعر را به خوبی بخواند یا کسی که دیگران معتقدند به اصطلاح خوب فال می گیرد ابتدا نیت می کند، یعنی در دل آرزویی می کند. سپس به طور تصادفی صفحه ای را از کتاب حافظ می گشاید و با صدای بلند شروع به خواندن می کند. کسانی که ایمان مذهبی داشته باشند هنگام فال گرفتن فاتحهای می خوانند و سپس کتاب حافظ را می بوسند، آنگاه با ذکر اورادی آن را می گشایند و فال خود را می خوانند.
شعر زیر از غزلیات حضرت حافظ میباشد:وزه یک سو شد و عید آمد و دل ها برخاست، می ز خمخانه به جوش آمد و می باید خواست، نوبه زهدفروشان گران جان بگذشت، وقت رندی و طرب کردن رندان پیداست، چه ملامت بود آن را که چنین باده خورد، این چه عیب است بدین بی خردی وین چه خطاست، باده نوشی که در او روی و ریایی نبود، بهتر از زهدفروشی که در او روی و ریاست، ما نه رندان ریاییم و حریفان نفاق، آن که او عالم سر است بدین حال گواست، فرض ایزد بگزاریم و به کس بد نکنیم، وان چه گویند روا نیست نگوییم رواست، چه شود گر من و تو چند قدح باده خوریم، باده از خون رزان است نه از خون شماست، این چه عیب است کز آن عیب خلل خواهد بود، ور بود نیز چه شد مردم بی عیب کجاست،
ساقیا آمدن عید مبارک بادت، وان مواعید که کردی مرواد از یادت، در شگفتم که در این مدت ایام فراق، برگرفتی ز حریفان دل و دل می دادت، برسان بندگی دختر رز گو به درآی، که دم و همت ما کرد ز بند آزادت، شادی مجلسیان در قدم و مقدم توست، جای غم باد مر آن دل که نخواهد شادت، شکر ایزد که ز تاراج خزان رخنه نیافت، بوستان سمن و سرو و گل و شمشادت، چشم بد دور کز آن تفرقه ات بازآورد، طالع نامور و دولت مادرزادت، حافظ از دست مده دولت این کشتی نوح، ور نه طوفان حوادث ببرد بنیادت،
چوری پوشیدن