چگونه با سواد شویم؟
هیچ کس یک شبه باسواد نمی شود!
برای یادگیری مهارت هایی مثل رانندگی، شنا و فوتبال گذراندن مراحلی لازم است که باید یکی پس از دیگری انجام شود. مثلا کسی که می خواهد شنا یاد بگیرد باید اول در خشکی اصول شنا را یاد بگیرد. بعد از آن تمرین نفس گیری و دست و پا زدن در عمق کم و الی آخر، شاید هم بعضی وقت ها لازم باشد تا شناگر را پرت کنی توی قسمت عمیق استخر تا دو سه قلوپ آب بخورد و جدی بودن یادگیری شنا دستش بیاید! سواد رسانه ای هم یک مهارت چند مرحله ای و دارای درجات گوناگون است که باید برای کسب آن مرحله به مرحله پیش رفت وگرنه خطر غرق شدن وجود دارد! به همین دلیل سواد رسانه ای یک شبه و با خواندن یک کتاب یا شرکت در یک کاگاه آموزشی به دست نمی آید، بلکه نیازمند تمرین و پیمودن پله به پله ی مراحل کسب سواد رسانه ای است.
الفبای سواد رسانه ای
1- رژیم بگیریم:
گفتیم: سواد رسانه ای مثل یک رژیم است که مشخص می کند کدام مواد مضر هستند و کدام مفید و از هر ماده ای به چه نسبتی و چگونه باید مصرف شود تا فرد سالم بماند.
وقتی می توانیم رژیم مصرف رسانه ای خود را تعیین کنیم که نسبت به ویژگی های هر رسانه آگاه باشیم و مضرات و فوید هر کدام را بشناسیم. شناخت این ویژگی ها و تعیین رژیم مصرف در پله ی اول سواد رسانه ای انجام می شود.
در شرایط اشباع رسانه ای رژیم مصرف رسانه ای به ما کمک می کند تتا در انتخاب های رسانه ای خود دقت کنیم و با درجه بندی رسانه ای دور و اطرافمان، از هر کدام به اندازه و درست مصرف کنیم. علاوه بر این همان طور که هر غذایی را نمی خوریم و هر نوشیدنی ای را نمی نوشیم تا جسممان سالم بماند، با اتخاذ رژیم صحیح مصرف رسانه ای می توانیم تشخیص بدهیم که کدام یک از پیام های رسانه ای را نادیده بگیریم و از رویارویی با آن ها پرهیز کنیم تا از آسیب های مختلف در امان بمانیم.
در این مرحله برای استفاده از هر رسانه باید به سوالات زیر پاسخ دهیم:
- در مقابل زمان و هزینه ای که برای استفاده از این رسانه صرف می کنیم چه منافعی به دست می آوریم؟
- میزان استفاده از این رسانه نسبت به بقیه ی رسانه ها چقدر باشد؟
- از این رسانه چگونه باید استفاده کنیم؟
2- انتقاد کنیم:
در مرحله ی دوم یاد می گیریم که به راحتی هر حرفی را از رسانه ها نپذیریم؛ به این معنا که دیگر در برابر پیام های رسانه ای بیننده یا خواننده ای منفعل نباشیم بلکه سعی کنیم روش های رسانه ها در جذب و اقناع مخاطب را شناخته و معانی پنهان متون، فیلم ها، تصاویر و … را درک و تحلیل کنیم.
پیام عدالت
سید بشیر حسینی
