کتاب تئوری موسیقی
نویسنده:
مصطفی کمال پورتراب
معرفی کتاب تئوری موسیقی
کتاب "تئوری موسیقی" که در بردارنده ی "مبانی موسیقی نظری" به قلم "مصطفی کمال پورتراب" است، کتابی است پرطرفدار که تا کنون بیش از شصت بار مورد تجدید چاپ قرار گرفته است. این اثر که در زمره ی یکی از جامع ترین و کامل ترین کتاب های نوشته شده پیرامون "تئوری موسیقی" به حساب می آید، اساسی ترین "مبانی موسیقی نظری" را در اختیار موزیسین ها و علاقه مندان به موسیقی قرار می دهد.
استاد "مصطفی کمال پورتراب" کتاب "تئوری موسیقی" را در هفت فصل طبقه بندی نموده که هر فصل مهم ترین مواردی را که هنرجو باید به صورت علمی و نظری بداند، به او آموزش می دهد. در فصل نخست "مبانی موسیقی نظری" در کنار تعریف موسیقی و نت های آن، حامل و کلید، خطوط اضافه، گستره ی صدای انسان، ریتم و تعریف کلی آن، سکوت و انواع صدا و خط ها و نقطه ها معرفی شده اند. فصل دوم متریک میزان های ساده و ترکیبی را تشریح کرده و ضرب، ضد ضرب، سنکوپ و تکیه و ارکان عروضی را توضیح داده است. در فصل سوم فواصل موسیقیایی و علامت های تغییردهنده، نیم پرده های دیاتونیک و کروماتیک و نت های مترادف بررسی شده اند و فصل چهارم گام و تنالیته را به تفصیل شرح می دهد. فصل پنجم به حالت ها، حرکت ها، تنداها و اصطلاحات پیرامون آن ها اختصاص داشته و فصل ششم اختصارات، نشانه ها و علامت ها را بررسی می کند. آخرین فصل از کتاب "تئوری موسیقی" استاد "مصطفی کمال پورتراب" به آکورد شناسی می پردازد و در پایان هر فصل، تمرینات شفاهی، تکالیف عملی و آزمون درک مطلب برای استفاده ی بهتر هنرجویان از مطالب کتاب، طراحی شده است.
استاد "مصطفی کمال پورتراب" کتاب "تئوری موسیقی" را در هفت فصل طبقه بندی نموده که هر فصل مهم ترین مواردی را که هنرجو باید به صورت علمی و نظری بداند، به او آموزش می دهد. در فصل نخست "مبانی موسیقی نظری" در کنار تعریف موسیقی و نت های آن، حامل و کلید، خطوط اضافه، گستره ی صدای انسان، ریتم و تعریف کلی آن، سکوت و انواع صدا و خط ها و نقطه ها معرفی شده اند. فصل دوم متریک میزان های ساده و ترکیبی را تشریح کرده و ضرب، ضد ضرب، سنکوپ و تکیه و ارکان عروضی را توضیح داده است. در فصل سوم فواصل موسیقیایی و علامت های تغییردهنده، نیم پرده های دیاتونیک و کروماتیک و نت های مترادف بررسی شده اند و فصل چهارم گام و تنالیته را به تفصیل شرح می دهد. فصل پنجم به حالت ها، حرکت ها، تنداها و اصطلاحات پیرامون آن ها اختصاص داشته و فصل ششم اختصارات، نشانه ها و علامت ها را بررسی می کند. آخرین فصل از کتاب "تئوری موسیقی" استاد "مصطفی کمال پورتراب" به آکورد شناسی می پردازد و در پایان هر فصل، تمرینات شفاهی، تکالیف عملی و آزمون درک مطلب برای استفاده ی بهتر هنرجویان از مطالب کتاب، طراحی شده است.
درباره مصطفی کمال پورتراب
مصطفی کمال پورتراب (زادهٔ ۲۳ شهریور ۱۳۰۳ در تهران – درگذشتهٔ ۲ تیر ۱۳۹۵)، آهنگ‌ساز ایرانی و از استادان تئوری موسیقی بود. او از اعضای هیئت مؤسس و نایب‌رئیس شورای عالی خانهٔ موسیقی ایران بود. کمال پورتراب سال ۱۳۰۳ در تهران به دنیا آمد. پدرش از افسران نظامی شوروی بود که بعد از انقلاب اکتبر سال ۱۹۱۷ به ایران آمد و ازدواج کرد. فرزند اول خانواده بود و در پنج سالگی، پدرش یک فلوت برایش خرید و مصطفی با آن برای بچه‌های محله آهنگ‌هایی را که شنیده بود می‌نواخت. پس از آموختن مقدمات موسیقی سال ۱۳۱۸ وارد دوره شش ساله متوسطه هنرستان عالی موسیقی شد و تا سال ۱۳۲۴ که مدرک دیپلم را دریافت کرد، سازهای متنوعی نظیر فاگوت را از یاروسلاوبیزا، ویولن را از حشمت سنجری و عطاالله خادم میثاق و تار را از موسی معروفی فرا گرفت. وی هم‌چنین تئوری موسیقی ایرانی را نزد روح‌الله خالقی آموخت و در فراگیری آواز گروهی از آموزش‌های روبیک گریگوریان و در سرایش از آموزش‌های فریدون فرزانه و پاتما گریان استفاده کرد. پس از آن، به دلیل این که امکان تحصیل در دورهٔ عالی آهنگسازی در هنرستان وجود نداشت، به‌طور خصوصی نزد پرویز محمود به فراگیری آهنگسازی پرداخت. او بعداً همین رشته را در هنرستان نیز ادامه داد و در سال ۱۳۳۹ فارغ‌التحصیل شد. از استادان دیگر او می توان به «گیتی امیرخسروی» اشاره نمود. او بعدها در سال ۱۳۴۶ دوره‌ای تکمیلی نیز در فرانسه گذراند.
دسته بندی های کتاب تئوری موسیقی
قسمت هایی از کتاب تئوری موسیقی
شوپنهاور” موسیقی را عالی ترین هنرها می داند چون بیش از سایر آن ها از قید هدف های غیر هنری آزاد است. مهم ترین عاملی که به معنای اعّم، پایه و اساس جدّی در آموزش موسیقی به کار می رود، سلفژ است. سلفژ از دو قسمت عمده تشکیل می شود: 1- قسمت عملی 2- قسمت نظری (علمی) قسمت عملی شامل خواندن و تلفّظ نت ها به شکل آوازی و به شکل وزن خوانی و قسمت نظری شامل شناخت کلّیه ی علامت ها و قواعدی است که در طیّ قرون متمادی به منظور اجرای هرچه دقیق تر موسیقی به تدریج ابداع شده و تکامل یافته اند تا بتوان شناخت هنری را که واقعیّتی درونی است و بیشتر جنبه ی عاطفی دارد با این علامت ها و قواعد، به شناخت علمی تبدیل نمود.
محصولات مرتبط با کتاب تئوری موسیقی
اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب تئوری موسیقی" ثبت می‌کند