"نخستین زنان صوفی" به تحقیق و ترجمهی "مریم حسینی"، کتابی است که گزارشات و زندگینامهها، اندیشه و عقاید، گفتار، رفتار، کردار و احوال هشتاد و دو زن وارسته در تاریخ اسلام را گردآوری کرده است. سرنوشت این زنان پارسا از سراسر ملل اسلامی، علیالخصوص ایران برگزیده شده است. "نخستین زنان صوفی" با محوریت مسائل عرفانی نظیر عشق الهی، طاعت و عبادت خداوند، زهد و تقوا، ترک دنیا و مسائلی از این دست ارائه شده است. این کتاب با زندگینامه رابعه عدویه شروع میشود، سپس به شخصیتهایی مانند لبابه متعبده، فاطمه نیشابوری، شعوانه و دیگران میپردازد و با شرح حال عایشه، دختر احمد طویل مروزی پایان مییابد.
"مریم حسینی"، "نخستین زنان صوفی" را از کتاب "ذکر النسوه المتعبدات الصوفیات" از "ابو عبدالرحمن سلمی"، به فارسی بازگردانی کرده است. این کتاب سالها مفقود شده بود و پس از اینکه نسخهای از آن در ابتدای دههی نود میلادی توسط دکتر محمد طناحی، یافت شد، اتفاقی بزرگ در زمینهی عرفان و به ویژه شناخت "نخستین زنان صوفی" به حساب میآمد.
پس از آن، تصحیح دکتر طناحی، بار دیگر و این بار با دقت و جزییاتی مثالزدنی، توسط یکی از اساتید دانشگاه دوک آمریکا، به نام خانم ارکیا کرنل، مورد تصحیح و حاشیهنویسی قرار گرفت. مقدمهای که خانم کرنل بر این اثر نگاشته، شامل بررسی تاریخی نوشتههای سلمی و نیز تحلیلهایی از زندگی او و جنبههای فرهنگی و مذهبی دوره اوست. در این اثر تلاش شده تا مکاتب زنان صوفیه را از دیدگاه سلمی و ابن جوزی دستهبندی کند و نظرات سلمی را در مورد "نخستین زنان صوفی" بیان کند. در حواشی کتاب نیز بررسی این محقق درباره عرفا و صوفیه آورده شده که به واسطه اسناد و مدارک و سلسله راویان، نام آنها در کتاب سلمی ذکر شده است.
کتاب نخستین زنان صوفی