در کتاب حاضر، با نظر به تقسیم فلسفه به دو بخش نظری و عملی که نخستین‌بار در آثار ارسطو صورت گرفته است و سپس در دوره جدید، در آثار ایمانوئل کانت مطرح شده است، مبحث «عقل عملی» مورد توجه قرار گرفته است. نویسنده کتاب حاضر کوشیده است ضمن بررسی قلمرو عقل عملی که با مباحث علم اخلاق پیوند جدی دارد، دیدگاه‌های ارسطو، دیوید هیوم، ایمانوئل کانت، آنسکوم، ابن‌سینا، نصیرالدین طوسی و ملاصدرای شیرازی را نیز در این باب ارزیابی کند. همچنین نگرش‌های متکلمان اسلامی در مبحث حسن و قبح به‌تفصیل بررسی شده است. برخی از مباحث اصلی کتاب عبارتست از:
حکمت نظری و عملی، هستی‌شناسی بایستی و استی، منطق صورت بایستی‌ها و استی‌ها، منطق ماده بایستی‌ها و استی‌ها، نظام فلسفی عدل، افعال حق تعالی، حقایق اخلاقی، اقسام ضرورت‌های منطقی، مراتب عدل، تقابل عدل و ظلم، هستی‌شناسی جامعه، عدالت اجتماعی، عدالت اقتصادی و عدالت قضایی.
پایان‌بخش کتاب، فهرست آیات، احادیث، قواعد فلسفی، اصطلاحات، اعلام، کتاب‌ها، و فرق و مذاهب است.
کتاب کاوش های عقل عملی
حکمت و فلسفه
مهدی حائری یزدی
