قوانین و مقررات مربوط به شهر و شهرداری، مجموعهای گسترده و پیچیده است که نقش مهمی در مدیریت و توسعه شهری ایفا میکند. این مجموعه قوانین، چارچوب اصلی برای فعالیتهای شهرداریها، حقوق و وظایف شهروندان، و نحوه توسعه و مدیریت فضاهای شهری را تعیین میکند، در واقع این کتاب گزیدهای است از مجموعه کامل قوانین و مقررات مربوط به شهر و شهرداری و قوانینی که مجری آنها وزارت کشور، وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان محیط زیست و سایر مراجعی که به نوعی با مسائل شهری در ارتباط هستند. در این گزیده، قوانین و مقرراتی آمده است که بیشتر عموم مردم و شهرداریها در کار ساخت و ساز، ایمنی ساختمان و ... با آن مواجه اند.
یکی از مهمترین قوانین در این زمینه، قانون شهرداری مصوب سال 1334 است که اساس فعالیت شهرداریها را تعیین میکند. این قانون شامل تعریف وظایف و اختیارات شهرداریها، نحوه انتخاب شهردار و شورای شهر، منابع درآمدی شهرداریها و مقررات مربوط به ساخت و ساز شهری است. قانون نوسازی و عمران شهری مصوب 1347 نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. این قانون به تعیین عوارض نوسازی برای املاک شهری و نحوه هزینه کرد درآمدهای حاصل از این عوارض برای توسعه شهری میپردازد. قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375، ساختار و نحوه انتخاب شوراهای شهر، وظایف و اختیارات آنها، و همچنین نحوه انتخاب و عزل شهرداران را مشخص میکند. علاوه بر اینها، قوانین دیگری نیز وجود دارند که جنبههای مختلف زندگی شهری را پوشش میدهند. از جمله قانون مدیریت پسماندها، قانون حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها، ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری، قوانین مربوط به حمل و نقل شهری، و قوانین مالی و محاسباتی شهرداریها. نکته مهم در مورد این قوانین، پیچیدگی و گستردگی آنهاست که گاه میتواند منجر به تفسیرهای مختلف شود. همچنین، این قوانین به طور مداوم در حال تغییر و بهروزرسانی هستند و برخی از جزئیات آنها ممکن است در شهرهای مختلف متفاوت باشد. شوراهای شهر نقش مهمی در تصویب و اجرای مقررات محلی دارند، اما اجرای برخی از این قوانین با چالشهایی روبرو است، از جمله کمبود منابع مالی یا مشکلات مدیریتی. آگاهی از این قوانین نه تنها برای مدیران شهری، بلکه برای تمام شهروندان اهمیت دارد، زیرا بر جنبههای مختلف زندگی شهری تأثیر میگذارد.
بطور کلی، این قانون برای دانشجویان حقوق و دیگر علاقمندان به این حوزه قابل توجه است، با مطالعه این قانون میتوان زیربنای قوانین شهرداری کشور را شناخت.
کتاب قوانین و مقررات مربوط به شهر و شهرداری 1403