اقوام و ملل مختلف، جهت برخورداری از تمدن و استفاده ی بهینه از آن، ناگزیر به مطالعه و کسب آگاهی از فرهنگ گذشتگان و نیاکان خود می باشند، این امر مستلزم رویارویی با دانش ادبیات و شناخت و فهم دقیق و کامل آن است. ادبیات رکن اصلی فرهنگ هر جامعه بوده و دارای تجربیات و دستاوردهای بزرگ و مخصوص به خود می باشد. این تجربه ها و دانش هایی که از گذشتگان برای ما به ارث رسیده، کلید طلایی برای فهم فرهنگ، و چراغی برای سپری کردن مسیر حال و آینده ی زندگی مان می باشد و مجموعه ی این اندیشه ها و دانش ها در کتابهای قدیمی یافت می شود که راه رسیدن به آنها، گذر از عرصه ی ادبیات است.
با وجود این علم، ما می توانیم به تمام آن گنجینه های کهن که محصول تلاش و تفکر اجدادمان است، دست یابیم. مطالعه و کسب آگاهی از محتویات این کتابها، باعث می شود که مردم از گذشته ی سرزمین خود آگاه شوند و با دانستن این موضوع راه آینده ی خود و فرزندانشان را بهتر و زیباتر ترسیم نمایند. آن بخش از اندیشه ها و یافته های اقوام گذشته که به صورت مکتوب باقی مانده، شاید برای مردم این زمان، زیاد قابل درک و ملموس نباشد، پس روشنگری و رمزگشایی این کتب به عهده ی کسانی است که با ادبیات آشنایی داشته و از روی علاقه و احساس وظیفه نسبت به آن مسئول می باشند.
نگارنده ی این کتاب سعی کرده تا با روان سازی و به نثر درآوردن کتب قدیمی فارسی، همانند آثار قبلی خود (کلیات شاهنامه به نثر و کلیات منطق الطیر به نثر ) سهم خود را در این مسئولیت خطیر به انجام رساند. در لابلای نثر کتاب، اشعاری هم به ترتیب سروده شدن در دیوان اصلی شاعر، آمده است تا خوانندگان عزیز، آشنایی هرچند کوتاه با اصل اثر پیدا کنند و زبان و سبک شاعر اصلی را احساس نمایند.
در تنظیم این کتاب، پنج گنج نظامی به ترتیب سروده شدن آن آمده، و هر کتاب مقدمه ای جداگانه دارد تا خوانندگان محترم بتوانند به طور خلاصه با سبک و محتویات این کتابها آشنا شوند و یک تصویر کلی از آن کتاب، پیدا نمایند. نظامی در سرودن هر کدام از این پنج گنج، حال و هوایی متفاوت داشته و روشها و موضوعات مختلفی را به نظم کشیده است.
پنج گنج یا خمسه نظامی از شاهکارهای ادبیات ایران است، اما به دلیل دشواری در خواندن و فهم این اشعار، شاید کمتر کسی بتواند تمامی کتاب را به آسانی بخواند و بهره ی لازم را از آن کسب نماید. در برگردان و روان سازی این اثر ادبی بزرگ جهان، به نثر روان و ساده ی امروزی، نویسنده هیچ دخل و تصرفی در محتویات اشعار کتاب اصلی ننموده و فقط آن را به نثر روان برگردانده است، حتی هیچ موضوعی یا مطلبی را هم با سلیقه ی شخصی خود اعمال نکرده و تنها سروده های شاعر را به نثر تبدیل نموده. این سبک نگارنده، استفاده از روش خطی و برگردان خط به خط اشعار می باشد، تا بدین صورت هم کلیت اثر اصلی حفظ شده و هم علاقمندان بتوانند بدون هیچ کم و کاستی آن را راحتر خوانده و درک نمایند.
جمهوری
رحیمه گرجیان
