در این رساله با هدایت غزالی و روایت سفر مسافر طریق از اسفل السافلین تا اعلی علیین راهی می شویم تا به سر گنج مقصود و بالاترین شاخه شجره طیبه معرفت دست یابیم و بدانیم که به قول غزالی «مسافر همیشه مخالف مقیمان باشد، و بیشتر خلق مقیم باشند و مسافر نادر بود». سفری که با قوام علم و عمل در قول «لااله الاالله» آغاز و با گذر از دریای «لااله الاالله» به انجام می رسد، تا رهروان طریقت را میزانی باشد تا بدانند که کلمه طیبه همین قول است و عیار عقیدت همه مردمان را می توان با آن سنجید. و بدانیم که مقصود غزالی از نگارش این رساله هم به دست دادن میزان و ترازویی برای سنجش عقیدت هاست. کاری که وی پیش از این در کتاب های معیار العلم و میزان العمل به آن پرداخته بود و اینجا با نگاشتن مکتوبی دیگر به زبان پارسی و در فضایی خیال انگیز و با زبانی ادیبانه به این مهم می پردازد.
کتاب میزان العقاید