کتاب شهید ثانی

برای پژوهش و تحقیق درباره شهید ثانی، بررسی احوال و آثار شاگردان و نزدیکان شهید ثانی می تواند باعث روشن شدن جنبه های از زندگی شهید ثانی شود و در این میان از مهمترین افرادی که بیشترین ارتباط را با شهید ثانی داشته، حسین بن عبدالصمد عاملی (متوفی ۹۸۴) است. وی سالیان نسبتا قابل تأملی را با شهید ثانی سپری کرده و در بسیاری از سفرها چون سفر شهید ثانی به قاهره و دمشق و بعدها استانبول همراه شهید ثانی بوده است. با وجودی که حسین بن عبدالصمد در سفر به استانبول حکم تدریس در مدرسه ای از مدارس بغداد را دریافت کرده، پس از بازگشت ظاهرا به دلیل ناکافی بودن درآمد و موقوفات آن مدرسه، همراه شهید ثانی به جبع و سپس بعلبک رفت و در آنجا همراه با شهید ثانی در مدرسه نوریه به تدریس مشغول شد. به احتمال بسیار او به عنوان معید شهید ثانی را در تدریس خود یاری کرده باشد. به درستی دانسته نیست اما شهید ثانی در ۹۵۵ مجبور به رها کردن سمت تدریس در مدرسه ی نوریه شد؛ احتمالا باید مشکلی خاص برای شهید ثانی پیش آمده باشد که محتمل ترین آنها فاش شدن هویت مذهبی او می تواند باشد. اندکی بعد از آنکه شهید ثانی بعلبک را ترک کرده و و به جبع بازگشته، حسین بن عبدالصمد نیز بعلبک را ترک کرده و به عراق رفته و در شهر کربلاء سکنی گزیده است. وی گزارش سفر خود را برای شهید ثانی به صورت مکتوب فرستاده است. به واقع بعد از آنکه حسین بن عبدالصمد جبل عامل را ترک نموده بود با شهید ثانی از طریق نامه در ارتباط بوده است و از این نامه نگاری ها چند متن باقی مانده است. اقامت حسین بن عبدالصمد در عراق تا اواخر سال ۹۶۰ به طول انجامید اما در آخر همین سال بر اثر بیم از سایت یکی از احتمالا شاگردانش مجبور به مهاجرت از عراق به ایران شده است. حسین بن عبدالصمد گزارش این سفر را نیز در مکتوبی برای استادش شهید ثانی فرستاده است. دو متن اخیر مشتمل بر نکات مهم و سودمندی است که…