کتاب قوانین و مقررات جدید دیوان عدالت اداری 1403

دیوان عدالت اداری ایران یکی از نهادهای قضایی مهم در نظام حقوقی کشورمان است که وظیفه نظارت بر اعمال و تصمیمات اداری دولت و حل اختلافات بین شهروندان و دستگاه‌های دولتی را بر عهده دارد. این دیوان بر اساس اصل ۱۷۳ قانون اساسی تشکیل شده و قوانین و مقررات آن در قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۰ و اصلاحات بعدی تعیین شده است. دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی به شکایات و اعتراضات علیه تصمیمات، اقدامات و مصوبات دستگاه‌های دولتی را دارد. این صلاحیت شامل موارد زیر است:
بررسی قانونی بودن تصمیمات اداری و مصوبات دولتی. رسیدگی به شکایات شهروندان از تخلفات و تصمیمات غیرقانونی دستگاه‌های اجرایی. ابطال مصوبات خلاف قانون یا خارج از حدود اختیارات دستگاه‌های دولتی. رسیدگی به اختلافات استخدامی کارکنان دولت. اگرچه، دیوان صلاحیت رسیدگی به اختلافات بین اشخاص خصوصی یا دعاوی ناشی از قراردادهای خصوصی را ندارد.
دیوان عدالت اداری دارای ساختار سلسله‌مراتبی است و شامل شعب بدوی و تجدیدنظر می‌باشد. قضات دیوان توسط رئیس قوه قضائیه منصوب می‌شوند و باید دارای شرایط خاصی از جمله سابقه قضایی یا حقوقی باشند. رئیس دیوان عدالت اداری نیز نقش مهمی در مدیریت و نظارت بر عملکرد این نهاد دارد.
طرح شکایت: شهروندان یا اشخاص حقوقی می‌توانند با تقدیم دادخواست به دیوان، نسبت به تصمیمات اداری اعتراض کنند. دیوان پس از دریافت شکایت، آن را از نظر شکلی و ماهوی بررسی می‌کند. در صورت احراز تخلف یا عدم رعایت قانون، دیوان می‌تواند تصمیم اداری را ابطال یا اصلاح کند. در صورت عدم رضایت از رأی صادره، امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد. نکته قابل توجه در خصوص دیوان، الزام‌آور بودن آراء است. آراء دیوان برای دستگاه‌های دولتی لازم‌الاجرا است. همچنین دیوان موظف است در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرونده‌ها رسیدگی کند.
در مجموع، قانون دیوان عدالت اداری، یکی از مهم ترین قوانین کشور است که پویایی در آن، موجب فساد زدایی در دستگاه های دولتی می شود.