آندره دیمیترویچ ساخاروف فیزیکدان هسته‌ای شوروی، مخالف حکومت و فعال در زمینه خلع سلاح هسته‌ای بود که پدر بمب هیدروژنی شوروی نیز لقب گرفته‌بود. ساخاروف، به دلیل طراحی بمب آردی‌اس-۳۷-که نشان‌دهنده توسعه بمب هیدروژنیِ ساخت شوروی بود-، مشهور بود. ساخاروف بعدها مدافع آزادی و اصلاحات مدنی در شوروی شد و به همین خاطر، با آزار و اذیت از سوی حکومت، مواجه شد. این فعالیت‌ها باعث شد در سال ۱۹۷۵ برنده جایزه صلح نوبل شود. جایزه ساخاروف نیز که هرساله از سوی پارلمان اروپا اهدا می‌شود و به حقوق بشر و آزادی‌ها اختصاص دارد، به افتخار او ایجاد شده‌است. آندره دیمیترویچ ساخاروف در ۲۱ ماه مه ۱۹۲۱ در شهر مسکو به دنیا آمد. دوران کودکی او با دوران استقرار رژیم کمونیستی هم‌زمان بود. او دوران تحصیلی سختی را از نظر اقتصادی گذارند، اما توانست قبل از پایان تحصیل در استخراج فلزات صنایع دفاعی در یک کارخانه مهمات‌سازی شغلی بیابد. او به تئوری‌های فیزیک علاقه داشت و سرانجام در همین رشته هم فارغ‌التحصیل شد. او عاقبت در ۱۴ دسامبر ۱۹۸۹ در سن ۶۸ سالگی بر اثر حمله قلبی در گذشت. ساخاروف به عنوان قهرمان دموکراسی و حقوق بشر در شوروی شناخته می‌شود.
