آنتونی فلو

آنتونی گاررارد نیوتون فلو (Antony Garrard Newton Flew)‏، (۱۱ فوریه ۱۹۲۳–۸ آوریل ۲۰۱۰) فیلسوف بریتانیایی مکتب فلسفه تحلیلی بود. فلو در سال ۱۹۵۰ با نگارش مقاله «الهیات و ابطال‌پذیری» مبحث تحقیق‌پذیری عبارات دینی و به ویژه عبارت «خدا وجود دارد» را از نو باز کرد. از آن زمان به مدت بیش از نیم قرن وی در جایگاه استادی فلسفه در دانشگاه‌های آکسفورد، آبِردین، کیل و ریدینگ و به عنوان سخنران در بسیاری از دانشگاه‌های آمریکایی و کانادایی، در مباحث علمی، کتاب‌ها، سخنرانی‌ها و مقالات خود از بی‌خدایی دفاع می‌کرد و به انتقاد از اعتقاد به زندگی پس از مرگ می‌پرداخت.
از مهم‌ترین آثار وی در این دوره می‌توان به رویکرد جدید به تحقیقات روانی، خدا و فلسفه، مقدمه‌ای بر فلسفه غرب، حیوان خردمند و فلسفه اعتقادی هیوم اشاره کرد.
او در سال ۲۰۰۴ از امضا کنندگان مانیفست انسان‌گرا بود (نک انسان گرایی و آرمان‌هایش) با این حال در سال ۲۰۰۴ در ۸۱ سالگی رسماً تغییر عقیده‌اش در زمینه فلسفه دین را اعلام کرد و پذیرفت که جهان آفریده شده‌است.
هنوز مدتی نگذشته بود که فلو کتاب «خدا هست»: (چگونه معروف‌ترین آتئیست جهان تغییر عقیده داد) را تألیف نمود. کتاب مذکور با انتقادات بسیاری مواجه گشت و نیویورک تایمز نوشت که فلو به علت کهولت سن دچار زوال عقل شده و Roy Abraham Varghese مؤلف اصلی کتاب است. موضوع همچنان محل ستیز باقی‌ماند و واکنش‌های بسیاری برانگیخته شد. این کتاب با نام هرکجا که دلیل ما را برد همراه با مقدمه‌ای تفصیلی از مترجم به فارسی برگردانده و توسط پژوهشگاه علوم انسانی چاپ شده‌است.
آنتونی فلو در سه دهه نماد خداناباوری فیلسوفانه‌ای بود که در نقد براهین اثبات وجود خدا و ناتمام نشان دادن آن براهین سعی بلیغی نمود، اما در سال‌های پایانی عمر با نوشتن یک کتاب و چند مقاله از موضع فلسفی پنجاه ساله خود دست کشید و اعلام کرد مطالعات عمیق‌تر او در حوزه زیست‌شناسی مولکولی و ژنتیک او را متقاعد ساخته‌است که بدون وجود و اراده خالق، جهان و حیات شکل نمی‌گرد.
او در مصاحبه‌ای که با نشریه «انجمن فلسفی – انجیلی» Philosophia Christ در شماره زمستان سال ۲۰۰۵ انجام داد در خلال این مصاحبه که هابر ماس فیلسوف و مورخ پرکار دانشگاه لیبرتی آن را رهبری می‌کرد اعلام داشت که دست از الحاد شسته‌است و به وجود خالقی برای جهان اعتقاد یافته‌است.
البته آنتونی فلو در آغاز همان مصاحبه اعلام می‌کند: «من هنوز به خدای ادیان (با تأکید بر ادیان ابراهیمی) اعتقادی ندارم». خدای او بیشتر به خدای ارسطو و اسپینوزا شباهت دارد. خدای او همان واقعیت نهایی یا به تعبیر دیگر علت اولی است. حال آن‌که خدای ادیان ابراهیمی قصد روشنی برای آشکارگری از طریق وحی دارد و کنش‌های معینی را از انسان مطالبه می‌کند.
آنتونی فلو سرانجام در تاریخ ۸ آوریل ۲۰۱۰ درحالی که خداباور بود، درگذشت.