1. خانه
  2. /
  3. معرفی «مصطفی عالی افندی»

مصطفی عالی افندی

مصطفی عالی افندی فرزند خواجه احمد بن عبدالله نامی از غلامان عثمانی بود که در سال 948 هـ.ق در کلیبولی دیده به جهان گشود. در شش‌سالگی تحصیل را آغاز کرد. در سال 960 نزد حبیب حمیدی، کافیه و در 965 نزد یکی از همشهریان خود ـ سروری ـ تفسیر و فقه خواند. او طبع شعر داشت؛ ابتدا «چشمی» تخلص می‌کرد؛ ولی بعد تخلص «عالی» را برگزید. در سال 968 به فرمان شاهزاده سلیم (سلیم ثانی) مقام انشا بدو محول شد. در سال 970 به شام رفت و شش سال تمام در دیوان کتابت مصطفی پاشا خدمت کرد. گویا هنگامی که کاتب شاهزاده بود، مدتی به استانبول آمد و بر آن شد که برای تألیف و تنظیم آثار خود در استانبول اقامت کند. از این‌رو عرض‌حالی به نثر و نظم به سلطان سلیم نوشت؛ اما سلطان در جواب او نوشت که در سمت کاتبی دیوان شاهزاده بماند، کسان شهزاده نباید در درگاه ما بمانند. پس از شش سال، چون پاشا به سرداری سپاه یمن منصوب شد، عالی همراه او به مصر رفت. مدتی بعد مصطفی پاشا معزول شد و به سال 976 به استانبول بازگشت. معلوم نیست عالی همراه او به استانبول بازگشت یا نه؛ اما چون به حریق بزرگی که در سال 977 در استانبول روی داده، اشاره دارد، ظاهراً در آن هنگام در استانبول بوده است. مرگ او به سال 1008 هـ.ق در جده اتفاق افتاده است.
عالی افندی را می‌توان دانشمند، شاعر، مورخ و کارشناس امور مالی دانست؛ اما مورخ بودن او بر دیگه جنبه‌های وی برتری دارد. برخی از آثار او عبارتند از: کنه الاخبار، هفت مجلس، نصرت‌نامه، فرصت‌نامه، حالات القاهره من العادات الظاهره، دیوان اشعار، صدف صدگهر و .... و از جمله همین کتاب «مناقب هنروران» که آن را به سال 995 قمری تألیف کرده است. او به صنعت خط وقوف داشت و آداب خوشنویسی را به‌خوبی می‌دانست. وی در استانبول نزد استادانی چون شکرالله‌زاده پیرمحمد خط نسخ و ثلث را فراگرفت.
مصطفی عالی افندی کتاب «مناقب هنروران» را در سال 995 قمری در دورۀ حکومت سلطان مرادخان بن سلطان سلیم خان به زبان ترکی تألیف کرده است. عالی در مقدمۀ خود اشاره کرده که در زمان سلطان مراد «ارباب معارف خوشحال و اصحاب لطایف مرفه‌البال‌اند» و میل و رغبت صاحبان علوم و فنون و توجه به هنرها و کمالات گوناگون وجهۀ همت قرار گرفته است.
اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "مصطفی عالی افندی" ثبت می‌کند