رانت‌ها به مفهوم درآمدهای مازاد، در کلیه‌ی اقتصادها وجود دارند. اشکال مختلف رانت عبارت است از: نرخ‌های بازدهی بالا در انحصارات، درآمدهای بالای ناشی از انتقالاتی چون یارانه‌ها (که به وسیله‌ی سازوکار سیاسی تدارک دیده شده‌اند)، و یا درآمد اضافی حاصل از تملک منابع کم‌یاب (خواه این منابع کم‌یاب، منابع طبیعی باشند یا دانش تخصصی). نگارنده در کتاب حاضر با تمایز قایل شدن بین گونه‌های مختلف رانت‌ها، استدلال می‌کند که برخی رانت‌ها خوب هستند و بنابراین نهادهایی که آن‌ها را ایجاد می‌کنند، توسعه را در حضور رانت‌جویی به پیش می‌برند، اما رانت‌های بدی نیز وجوددارند که شیوع آن‌ها به رانت‌جویی زیان‌بار می‌انجامد. درکتاب، استدلال شده است که هرچند بسیاری از رانت‌ها برای کشورهای در حال توسعه زیان‌بارند، اما برخی از آن‌ها برای کارآیی و رشد اقتصادی این کشورها حیاتی هستند. در واقع، پیامدهای رشد یا کارآیی محوری رانت‌ها به بستر ما و چارچوب‌های نهادی، سیاسی و فناوری که رانت‌ها در آن قرار می‌گیرند بستگی دارد. بنابراین حضور رانت‌ها گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ی یک اقتصاد پویا و کارآمد باشد. درست همان‌گونه که گاهی اوقات نیز نشانه‌ای از رکود و ناکارآیی است.
کتاب رانت ها رانت جویی و توسعه اقتصادی
پژوهشکده مطالعات راهبردی
مشتاق حسین خان
