کتاب شیطان سفید

"شیطان سفید"، تراژدی‌ای گیرا از جان وبستر، نمایشنامه‌نویس دوران ژاکوبین، نخستین‌بار در سال ۱۶۱۲ اجرا شد. این نمایشنامه، با کاوشی تاریک و بی‌رحمانه در جاه‌طلبی، فساد و زوال اخلاقی، یکی از شدیدترین و پیچیده‌ترین درام‌های زمان خود محسوب می‌شود. وبستر، که بیشتر برای "دوشس مالفی" شهرت دارد، در این اثر دنیایی آکنده از قتل، خیانت و دسیسه‌های سیاسی را خلق می‌کند که چهره‌ی وحشیانه‌ی قدرت و انتقام را آشکار می‌سازد. اگرچه نمایش اولیه‌اش چندان مورد استقبال قرار نگرفت، اما در گذر زمان، به عنوان یکی از برجسته‌ترین آثار درام مدرن اولیه شناخته شد؛ اثری که به دلیل غنای شاعرانه، شخصیت‌های پیچیده و انتقاد گزنده‌اش از ریاکاری، همچنان تأثیرگذار است.
در مرکز این نمایشنامه، رابطه‌ی عاشقانه‌ای محکوم به نابودی میان ویتوریا کورومبونا، زنی زیبا و باهوش، و دوک براکیانو، نجیب‌زاده‌ای قدرتمند اما بی‌وجدان، قرار دارد. براکیانو که همسری به نام ایزابلا دارد، برای از میان برداشتن او و همچنین شوهر ویتوریا، کامیلو، توطئه می‌کند تا بتواند آزادانه با ویتوریا باشد. پس از آشکار شدن این قتل‌ها، ویتوریا نه‌تنها به زنا، بلکه به همدستی در این جنایات نیز متهم می‌شود. اگرچه او بر بی‌گناهی خود پافشاری می‌کند، اما محکوم شده و به صومعه تبعید می‌شود؛ سرنوشتی که هرگز او را از دسیسه‌های بی‌امان پیرامونش مصون نمی‌دارد. با پیچیده‌تر شدن شبکه‌ی فریب و جاه‌طلبی، کاردینال مونتیسلسو فاسد به مقام پاپی می‌رسد و فرانسیسکو دی مدیچی، برادر ایزابلا، انتقام‌جویی خود را با مجموعه‌ای از خیانت‌ها و ترورها به اجرا می‌گذارد. در نهایت، براکیانو مسموم می‌شود و در پرده‌ی پایانی، انتقام چنان طنین‌انداز می‌شود که تقریبا همه‌ی شخصیت‌های اصلی را به کام مرگ می‌کشاند. ویتوریا که حتی در لحظه‌ی مرگ نیز سرکش باقی می‌ماند، از توبه امتناع می‌کند و یکی از تأثیرگذارترین صحنه‌های مرگ در درام رنسانس را رقم می‌زند.
"شیطان سفید" نقدی تند بر ریاکاری در میان صاحبان قدرت است. درحالی‌که ویتوریا به خاطر اعمالش مورد قضاوت و مجازات قرار می‌گیرد، مردانی که زندگی‌ها را برای منافع سیاسی نابود می‌کنند، تا زمانی که چرخه‌ی انتقام به آنان برسد، از هرگونه بازخواست جدی در امان هستند. این نمایشنامه همچنین مفاهیم عدالت را به چالش می‌کشد و جهانی را به تصویر می‌کشد که در آن حقیقت به‌راحتی تحریف شده و قانون به ابزاری در دست قدرتمندان بدل می‌شود. فساد، یکی دیگر از موضوعات غالب این اثر است. ایتالیای وبستر، دنیایی خیانت‌آمیز است که در آن جاه‌طلبی مهار نشده، اتحادها شکننده‌اند و حتی پیوندهای خانوادگی نیز امنیتی به همراه ندارند. عنوان "شیطان سفید" به شکلی کنایه‌آمیز، به ظاهر فریبنده‌ی پاکدامنی اشاره دارد که در پس آن، بی‌رحمی و ظلم پنهان شده است.
به عنوان یکی از شاهکارهای تراژدی ژاکوبینی، "شیطان سفید" همچنان اثری تأثیرگذار درباره‌ی جاه‌طلبی، قدرت و هزینه‌ی انتقام محسوب می‌شود. زبان شاعرانه‌ی وبستر، ژرفای روانشناختی شخصیت‌ها و تصویر بی‌پرده‌اش از تباهی اخلاقی، این نمایشنامه را به تجربه‌ای فراموش‌نشدنی بدل کرده است. چشم‌انداز تاریک وبستر از جهانی که در آن عدالت گریزان و اخلاقیات سیال است، همچنان طنین‌انداز بوده و جایگاه این اثر را در میان برجسته‌ترین درام‌های مدرن اولیه تثبیت کرده است.