اوائل حکومت سلسله قاجار و به‌ویژه دوره جنگ‌های ایران و روس با وجود اهمیت قابل توجه در تاریخ ایران و جهان هنوز چنان که باید شناخته نیست و بررسی ابعاد و زوایای گوناگون آن ادوار می‌تواند در توضیح و تبیین روابط ایران با قدرت‌های بزرگ جهانی و شرایط داخلی از هر نظر مفید باشد. باید اذعان کرد که تا شناسایی مآخذ و اسناد و مدارک آن دوره هنوز راهی طولانی در پیش است و تا تأمین و حصول شرایط علمی برای تحقیق در باب این دوره، همچنان در فضایی تاریک و مبهم و وهم‌آلود گام بر‌می‌داریم. گذشته از اسناد و مدارک و مآخذ دولتی و بین‌المللی، اهمیت اسناد خانوادگی هم بر پژوهشگران پوشیده نیست و در جای خود، در تکمیل آگاهی‌ها نقش بسزا خواهد داشت. اسناد و مدارک خاندان پورسردار که اینک مجموعه آن در دسترس پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار می‌گیرد، از جنبه‌های گوناگون تاریخی و اقتصادی و اجتماعی سودمندی‌های قابل ملاحظه دارد و باید از خاندان جلیل مهندس همایون پورسردار سپاسگزار بود که با حفظ و نگهداری و اهداء و سپس اجازه نشر این اسناد و کتابخانه به مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تعهد قدیم خانوادگی را در خدمت به وطن تجدید کرده‌اند. همت والای جناب‌آقای عنایت‌الله مجیدی رئیس کتابخانه مرکز و سرکار خانم گلنار کریمی نیز در تدارک و نشر این اسناد در نهایت دقت و رعایت امانت، شایسته کمال قدردانی است. بدین‌ترتیب می‌توان امیدوار بود که نشر این اسناد نه فقط توجه دلبستگان به مباحث تاریخی و اقتصادی و تجاری را به این بخش مهم از تاریخ ایران جلب کند، بلکه در تشویق دیگر خاندان‌ها هم برای حفظ و انتشار اسناد خانوادگی موثر باشد.
کتاب اسناد سردار
دایره المعارف بزرگ اسلامی
