کتاب «قرآن در بافت تاریخی آن» اثری ارزشمند در حوزهی مطالعات قرآنی است که توسط گابریل سعید رینولدز ویراسته شده است. این کتاب، دستاورد همایشی در دانشگاه نوتردام هست که دربردارندهی دوازده مقاله از پژوهشگران بنام غربی در این زمینه میباشد که هر یک، از زاویه و دیدگاهی خاص به موضوع بافت تاریخی قرآن پرداختهاند، که هدفشان بررسی خاستگاه ادبی قرآن و جنبههای تاریخی و زبانی آن در بافت عهد باستانی متأخر میباشد.
مطالب کتاب در سه بخش اصلی دستهبندی شده است: 1. شواهد زبانی و تاریخی: این بخش پنج مقاله درباره چالشها و نیازهای پژوهشهای اخیر قرآنی، کتیبهشناسی و زمینهی زبان شناختی قرآن، ساختار قرآن، مسئلهی تألیف قرآن و داستانهای مسیحی در قرآن را در بر میگیرد. 2. بافت دینی خاور نزدیک در عهد باستان متأخر: شامل پنج مقاله دربارهی تأثیر الهیات مسیحی بر قرآن، تصویر مریم در قرآن، افسانهی اسکندر در قرآن، مفاهیم قرآنی مانند مائده، شیطان، جبت و ارتباط آنها با بایبل حبشی و اسلام نوپا در منابع سریانی. 3. مطالعهی انتقادی قرآن و سنت تفسیری اسلامی: این بخش دو مقاله درباره تصحیح های قرآن در سده های میانه و دوران جدید و نظریات کلاسیک مسلمانان دربارهی سریانی در قرآن را شامل می شود.
نکتهی حائز اهمیت این است که نویسندگان کتاب معتقدند بررسی خاستگاه ادبی و بافت تاریخی قرآن، منافاتی با الهی بودن آن ندارد، بلکه میتواند به فهم بهتر این متن مقدس کمک کند. آنها تأکید دارند که برای درک عمیق قرآن، نیازمند آشنایی با زبانها و متون گوناگون در عهد باستان متأخر مانند سریانی، آرامی، یونانی، عبری، ارمنی، لاتین، فارسی میانه و زبان عربی هستیم.
از جمله نقاط قوت این کتاب می توان به رویکرد چندوجهی و بررسی موضوع از منظرهای مختلف اشاره کرد. این امر باعث شده تا دید جامعتری از خاستگاه ادبی و بافت تاریخی قرآن ارائه شود. همچنین حضور نویسندگان متخصص و صاحب نظر در این حوزه، به اعتبار علمی کتاب افزوده است. از طرفی، تعدد نویسندگان و استفاده از زبانهای مختلف، ترجمهی این اثر به فارسی را مواجه با دشواریهایی کرده است. اما مترجم با مراجعه به ترجمهی عربی و مشورت با ویراستار اصلی، تلاش کرده تا ترجمهای دقیق و روان ارائه دهد.
در مجموع، «قرآن در بافت تاریخی آن» به عنوان یک مرجع پژوهشی ارزشمند در حوزهی مطالعات قرآنی، با رویکرد تازهای به بررسی ابعاد تاریخی و ادبی این آیات مقدس میپردازد. این کتاب میتواند برای پژوهشگران، دانشجویان و عموم علاقهمندان به این حوزه بسیار مناسب باشد.
کتاب قرآن در بافت تاریخی آن