اهل قم از اوّلین مردمانی بودند که دعوت اهل بیت(علیهم السّلام) را در ایران پذیرفتند و همینها بودند که آوازه ی تشیّعشان در اقصا نقاط جهان پیچید.
دلدادگی مردم قم به مکتب اهل بیت(علیهم السّلام) آنچنان بود که راویان و فقیهان بسیاری از میانشان برخاست. ابراهیم بن هاشم و علی بن ابراهیم که بیشتر روایات کتاب شریف کافی به واسطه ی ایشان نقل میشود و مرحوم صدوق که یکی از چهار منبع اصلی روایی شیعه را نگاشته است و دهها راوی و فقیه و مفسّر دیگر همه گواهی بر صدق این مطلب است.
همچنین روایات فراوانی در فضیلت شهر مقدّس قم وارد شده است و همچنین اخباری که به نقش مردمان آن در آخر الزّمان اشاره میکند.
در روایات ما این شهر را «عشّ آل محمّد(علیهم السّلام)» یعنی آشیانه ی اهل بیت (علیهم السّلام) نامیده اند. عشق مردم قم به اهل بیت(علیهم السّلام) بود که راه کریمه ی اهل بیت حضرت معصومه(سلام الله علیها) را به آن دیار کشاند. حضور صدها نفر از امامزادگان بزرگوار در این شهر نیز، نشانه ی دیگری از این حقیقت است.
تاریخ قم در همه ی دورانها بر این سیرت بود تا اینکه دوران معاصر فرارسید. مردم قم با میهمان نوازی خود از مرحوم آیت الله شیخ عبدالکریم یزدی و شاگردان ایشان به حوزه ی علمیه ی قم رونق بیشتری دادند. آرام آرام حوزه ی علمیّه ی قم گسترش یافت و استبداد رضاخانی نیز نتوانست جلوی رشد و پیشرفت آن را بگیرد. همان حوزه ای که بعدها مادر نظام اسلامی لقب گرفت و رهبران نهضت اسلامی را در خود پروراند.
مردم قم از ابتدای نهضت امام خمینی(قدّس سرّه) در کنار او بودند؛ وقتی که در مهرماه سال 41 به مخالفت با لایحه ی انجمنهای ایالتی و ولایتی برخاست و آن هنگام که در فروردین سال 42 به فرمان امام خمینی(قدّس سرّه) به خاطر اقدامات ضدّ دینی شاه عید را عزا گرفته بودند و هنگامی که پس از دستگیری ایشان در خرداد 42 و در آبان سال 43 به اعتراض به پا خاستند و در همه ی دوران مبارزه با رژیم منحوس پهلوی.
نقطه ی عطف حضور انقلابی مردم قم 19 دی سال 56 بود. وقتی که دست پلید طاغوت پهلوی قلم توهین را با هدف هتک حضرت امام خمینی(قدّس سرّه) در روزنامه ی اطّلاعات به حرکت درآورد. آن زمان بود که مردم قم به راهنمایی علما و مدرّسان حوزه و در کنار طلّاب به میدان دفاع از امام خود آمدند و با حضور خود و با خون خود افتخار پیشگامی را برای خود ثبت کردند.
حماسه ی نوزدهم دی حلقه ی اوّل از زنجیره ی قیامهای شهرهای دیگر ایران گردید. قیام 29 بهمن تبریز به مناسبت چهلم شهدای قم برپا شد و قیام مردم یزد در فروردین سال 57 به مناسبت چهلم شهدای تبریز به خون کشیده شد و همین طور دیگر شهرها شعله ی انقلاب اسلامی را تا پیروزی آن مشتعل نگاه داشتند.
قم در ماههای پایانی سلسله ی منحوس پهلوی از خود رشادتها نشان داد آنگونه که حضرت امام(قدّس سرّه) به مدح مبارزات مردم در دی و بهمن سال 57 پرداخت.
امام امّت هم در اوّلین فرصت ممکن _ یعنی 9 اسفند 57_ به آغوش مردم قم بازگشت و رأی آری خود به جمهوری اسلامی را در مسجد شهیدپرور چهارمردان به صندوق رأی انداخت و اگر عارضه ی قلبی برایشان پیش نیامده بود شاید هیچ گاه این شهر و مردم خونگرم آن را ترک نمیکرد.
پس از تثبیت نظام اسلامی هم مردم قم همیشه در خطّ مقدّم خدمت به نظام بوده اند؛ چه در دفاع مقدّس که هزاران شهید را تقدیم به انقلاب کردند و چه پس از ارتحال حضرت امام(قدّس سرّه) هم باز مردم قم در صف اوّل ولایتمداری بودند و همیشه بصیرت خود را به نمایش گذاشته اند.
وقتی در سال 78 برخی از ریزشهای انقلاب خواستند مزاحمتی را برای انقلاب ایجاد کنند، مردم قم به اعتراض به پا خاستند و قیام 19 دی را بازآفرینی کردند. وقتی که فتنه ی آمریکایی _ اسرائیلی 88 اتّفاق افتاد باز هم مردم قم درس بصیرت به دیگر آحاد کشور دادند.
... و آخرین منصّه ی حضور آنان استقبال چشمگیر در سفر رهبر معظّم انقلاب (مدّظلّه العالی) در سال 89 بود و با این حضور بود که حماسه ای دیگر آفریدند.
اکنون نیز مردم قم بر عهد خود باقی اند، مردمانی بصیر که کمر همّت به دفاع از اسلام و انقلاب بسته اند.
مردم قم به خوبی میزبان هزاران طلبه از اقصا نقاط جهان و شهرهای دور و نزدیک کشور عزیزمان هستند و علم اکنون از چشمه ی خروشان قم به همه جای جهان فیضان میکند. شاید این اتّفاق، طلیعه ی تحقّق این حدیث است که فرموده اند:
«فیفیض العلم منه إلی سائر البلاد فی المشرق و المغرب فیتمّ حجّة الله علی الخلق حتّی لا یبقی أحد علی الأرض لم یبلغ إلیه الدّین و العلم ثمّ یظهر القائم»؛ «دانش از آن به همه ی بلاد منتشر گردد در مشرق و مغرب و حجّت خدا بر مردم تمام شود. تا کسی در روی زمین نماند که علم و دین بدو نرسد، سپس قائم ظهور کند.»
مردمان قم ولی شناسند و سالهاست که یاد 19 دی را زنده میدا