کتاب مدیریت شهر در بحران کرونا

ظهور و شیوع گستردۀ ویروس کرونا اکثر کشورهای دنیا را درگیر کرد و اثرات نامطلوب و کاملا متفاوتی را در عرصه ­های مختلف سیاسی، اقتصادی، بهداشتی و اجتماعی بر جای گذاشت. کشورهای توسعه ­یافته با اجرای سیاست­های به هنگام و دقیق، این بحران را با حداقل آسیب پشت سر گذاشتند، اما بعضی ازکشورها با چنان آسیب و ضربه­ای مواجه شدند که تبعات آن تا سال­ها تداوم خواهد یافت. ابعاد تغییرات اجتماعی این رخداد به قدری گسترده و عمیق است که باید از آن به عنوان (ابرتحول اجتماعی در جهان) یاد کرد. فرآیند برخورد با این مسأله در نظام حکمرانی کشورها کاملا متفاوت بود، به طوری که با واکنش سریع در بعضی از آنها همراه شد. در برخی با تصمیمات عجولانه و غیرکارشناسی و در بعضی دیگر، اقدامات و سیاست­های سنجیده­ای در دستور کار قرار گرفت. کرونا آن چنان قوی بود که توجه دولت­ها و دانشمندان را به خود جلب کرد؛ که پاسخ به سوالات بسیار ساده و پیچیده هم از آنان سلب شد. ابتدای امر خیلی از مردم نه باور داشتند که این ویروس کشنده است و نه خود را ملزم به رعایت نکات بهداشتی ساده مانند استفاده از ماسک و شستشوی دست­ها و فاصله ­گذاری اجتماعی می­دیدند. کم­ کم این باور پدید آمد که جهان با بحران خاصی روبه­ رو شده است که شاید در صد سال گذشته نمونۀ مشابهی گزارش نشده بود. ویژگی جالب توجه این بحران یا طوفان اپیدمی کرونا ویروس، هم­زمانی ویرو­س­شناسی و شیوع ویروس است.
نه تنها خود ویروس خیلی سریع گسترش یافت، بلکه اطلاعات نادرست و اشتباه دربارۀ شیوع این بیماری و در نتیجه ایجاد رعب و وحشت در بین مردم جهان تشدید شد، به گونه­ای که وحشت رسانه­های اجتماعی در فرآیندی سریع­تر از انتشار ویروس کرونا حرکت کرد.
مردم به دلیل شیوع ویروس کرونا و آلوده شدن به این ویروس، به صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر شبکه­ های اجتماعی مجازی بعضا به رفتارهای غیر معمول ناهماهنگ و غیرعقلانی مثل هجوم برخی برای تهیۀ ماسک و لوازم بهداشتی به داروخانه­ها و فروشگاه­ها دست می­زدند. شیوع بیماری کووید 19 بر بسیاری از جنبه­های زندگی روزمرۀ افراد تأثیر زیادی گذاشت که یکی از آنها، بر شهرها و زندگی شهری بود که در خصوص آن مدیریت شهری هر شهر به فراخور امکانات و نیازهای مردم شهر و همچنین میزان شیوع بیماری اقدامات لازم را در دستور کار خود قرار دادند. امروزه شیوع کرونا ویروس تبدیل به یک بحران بزرگ جهانی شده و کشورهای زیادی از جمله ایران را درگیر کرده است. یکی از مهمترین عواقب شیوع این بیماری، ایجاد اضطراب و هراس اجتماعی در سراسر جهان و تغییرات سریع و غیرقابل باور در سبک زندگی است که نشان می­دهد جامعۀ در معرض خطر، تبدیل به جامعۀ آسیب­ پذیر می­شود.
با عنایت به اهمیت موضوع کرونا، مولفان این مجموعه که کارکنان شهرداری تهران (منطقۀ یک) می­باشند، با توجه به مشاغل و مسئولیت­های مختلف در حوزۀ کاری خود، اقدام به جمع­آوری اطلاعات در سطح داخلی و خارجی و فعالیت­های شهرداری تهران نمودند.
این مطالب شامل بخشنامه­ ها، دستورالعمل­ها، اقدامات معاونت­های مختلف شهرداری تهران و کارهای شاخص در کلانشهرهای ایران و کشورهای موفق در زمینۀ مهار این بیماری در دنیا می­باشد. هدف از گردآوری این مجموعه حفظ اقدامات سازمانی است که خود را متعهد به رعایت پروتکل­های بهداشتی دانسته و کارکنان 60 هزار نفری­اش را در این راستا هماهنگ و همسو با جریان جهانی مبارزه با ویروس کرونا هدایت نموده است. باشد تا آیندگان و نسل­های بعدی با مطالعۀ این مجموعه تلاش­های مدیریت ارشد شهر، معاونین، مسئولین و کارشناسان ادارات مختلف را با دیدۀ تحسین بنگرند و تجارب حاصل را پیش رو داشته باشند.