کتاب سفری به ایران

سفرنامه‌ها یکی از مهمترین منابع مطالعاتی تاریخ یک ملت به شمار می روند در ایران نیز سفرنامه نویسی چه از طرف ایرانیان و چه فرنگی ها از گذشته های دور مورد توجه بوده است. لویی امیل دوهوسه (تولد ۱۸۲۳/۴/۱۸ فوت: ۱۹۱۱۷/۲/۱۳م)، نقاش، مجسمه‌ساز، جغرافی‌دان و افسر پیاده نظام فرانسوی یکی از افرادی بود که با پای نهادن به ایران در دوره ناصرالدین شاه آثار تصویری بسیاری از خود برجای گذاشت. او با سفر به شهرهای گوناگون و زندگی در میان اقوام مختلف ایرانی طراحی‌های مدادی آبرنگ و قلم مرکب زیبا و متنوعی از افراد و مناطق خلق کرد که بررسی هر کدام از آنها علاوه بر کمک به مطالعات قوم‌شناسی، سرمشق و الگویی یگانه برای هنرمندان نقاش محسوب می‌شود تا براساس آنها طراحی‌های مردم‌نگاری نابی را به اجرا درآورند. علاقه دو هوسه به طراحی جزئیات در آثارش به حدی است که با اندکی تأمل میتوان ماهیت سوژه‌هایش را دریافت احتمالا جایگاه او در دربار قاجار نیز به قدری مطلوب بوده که توانسته تصاویری را از شاه قاجاری طراحی کند و مجلس طراحی ناصرالدین شاه از خودش را هم مصور سازد.
این اثر نمایی از ایران عصر قاجار از زاویه‌ی دید یک هنرمند و نظامی فرانسوی را ارائه کرده است.
منوچهر فرمانفرماییان پیش از انقلاب به‌طور اتفاقی در پاریس، طرح‌های دوهوسه را پیدا می‌کند و به فرمان شاه توسط بنیاد فرهنگ ایران به چاپ می‌رسد. خانه فرهنگ و هنر مان مجددا همان اثر را بعد از سال‌ها منتشر کرده است. در این کتاب طرح‌هایی از شهرهای ایران چون قم، دروازه زنجان، دروازه شمیران و ارگ تبریز طرح‌هایی نیز از زنان و مردان ایرانی با آداب و رسوم و قومیت‌های متفاوت چون زنان ارمنی، بلوچ، ترکمن آمده است.