کتاب امر ملی و تمامیت ارضی

کتاب امر و تمامیت ارضی؛ واقعیت موثر در کشورداری نوشته حسین سیف‌الدینی یک اثر مهم در حوزه فلسفه سیاسی و مسائل ملی و کشورداری است. این کتاب با این دیدگاه آغاز می‌شود که جامعه ایرانی در میان دو فرآیند گذار داخلی و گذار ژئوپلیتیک بین‌المللی در حال خرد شدن است. نویسنده معتقد است اگر ایران در این دوران گذار می‌توانست به تثبیت ارزش‌های سیاسی-اجتماعی دست یابد، گذار از نظم بین‌المللی قدیم به نظم جدید آسان‌تر بود. این وضعیت گذار دوگانه، موجب فرسایش مفاهیم علوم انسانی و ارزش‌های اجتماعی نیز شده است. کتاب در ادامه، مفهوم واقعیت موثر را که یکی از مهمترین مضامین فلسفه سیاسی جدید به شمار می‌رود، در ارتباط با مصالح و مواد تاریخی ایران بررسی می‌کند. نویسنده از متون مهم تاریخ اندیشه ایران مانند کلیله و دمنه و تاریخ بیهقی شواهدی را ارائه می‌کند که نشان‌دهنده توجه به مفهوم سیاست و قدرت از منظر واقعیت موثر است. در فصل اول، مفهوم "دولت" به عنوان یک ایده برآمده از واقعیت موثر مورد تأکید قرار می‌گیرد که زمینه‌ساز طرح "دولت مقتدر توسعه‌گرا" در فصل چهارم است. فصل دوم به موضوع "یکپارچگی سرزمینی" اختصاص دارد. نویسنده معتقد است تمامیت ارضی یک دولت معتبر، صرفا در پایداری مساحت آن خلاصه نمی‌شود، بلکه عوامل دیگری مانند توسعه، نقش کشور در سیاست بین‌الملل، سیاست‌های زبانی و غیره نیز در آن دخیل هستند. در فصل سوم با عنوان "تأسیس و بقای ایران‌زمین"، نویسنده به مبانی تاریخی تأسیس ایران در آثار جغرافیایی و تاریخی دوره اسلامی و مقایسه آن با دوره‌های پیشین می‌پردازد. او مشکل نظری در توضیح ایران‌زمین را تعدد چرخه‌های تأسیس-زوال و مبنا قرار دادن هر یک از آن‌ها می‌داند و در نهایت شش دوره تأسیس برای ایران پیشنهاد می‌کند. در فصل پایانی "استراتژی ملی"، پس از توضیح مفهوم استراتژی، بر هستی ارگانیک دولت‌ها و کشورها و ضرورت فهم کیان سیاسی بر این بنیاد تأکید می‌شود. "توسعه" به عنوان مهمترین مصداق تمدن‌سازی جدید معرفی می‌شود که باید توسط یک دولت مقتدر مبتنی بر نظم و قانون یعنی حکومت قانون دنبال شود.
در کل، این کتاب تلاش می‌کند تا با بازخوانی مفاهیم کلیدی در کشورداری و حکمرانی ملی از منظر فلسفه سیاسی و واقعیت‌های موثر جامعه ایرانی، چارچوبی نظری برای تحکیم دولت، یکپارچگی سرزمینی و توسعه ملی ارائه دهد.