کتاب «چرخ جهان چگونه میچرخد؟: کندوکاوی در زیرساختهای مادی جهان مدرن» اثر واتسلاف اسمیل، متخصص سیاستگذاری عمومی و یکی از دانشمندان و محققان برجستۀ حوزۀ انرژی و محیط زیست، تلاشی است برای ارائه تصویری جامع و واقعبینانه از جهان امروز و چالشهای پیش روی بشریت. اسمیل در این کتاب با نگاهی میانرشتهای، علمی و مبتنیبر دادهها و شواهد تجربی، به بررسی مهمترین مسائلی میپردازد که آینده زمین و ساکنانش را رقم خواهند زد.
کتاب در هفت فصل سازماندهی شده است که هریک به یکی از جنبههای کلیدی جهان مدرن میپردازد. عناوین این هفت فصل عبارتند از: ۱. درک انرژی: سوختها و الکتریسیته؛ ۲. درک تولید مواد غذایی: خوردن سوختهای فسیلی؛ ۳. درک دنیای مادی ما: چهار ستون تمدن مدرن؛ ۴. درک جهانیسازی: موتورها، ریزتراشهها و فراتر از آن؛ ۵. درک ریسکها: از ویروسها تا رژیمهای غذایی و شرارههای خورشیدی؛ ۶. درک محیط زیست: تنها زیستکرهای که داریم؛ و ۷. درک آینده: بین آخرالزمان و تکینگی.
نویسنده با استفاده از دادههای تجربی، تحلیلهای علمی و بینشهای عمیق خود، تصویری جامع و واقعبینانه از وضعیت کنونی و چالشهای پیشروی بشریت ارائه میدهد.
اسمیل کتاب را با فصلی درباره انرژی آغاز میکند و اهمیت حیاتی آن را در تمدن بشری تشریح میکند. او با ارائه آمار و ارقام نشان میدهد که چگونه انقلاب صنعتی و گذار به سوختهای فسیلی، جهان را دگرگون کرده است. اسمیل همچنین چالشهای پیشروی گذار به انرژیهای پاک را بررسی میکند و استدلال میکند که این گذار به سادگی میسر نخواهد بود.
در ادامه، اسمیل به موضوع غذا و کشاورزی میپردازد. او توضیح میدهد که چگونه کشاورزی مدرن و استفاده گسترده از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات، عملکرد محصولات کشاورزی را بهشکل بیسابقهای افزایش داده است. بااینحال، او هشدار میدهد که این دستاوردها به بهای تخریب محیط زیست و تهدید تنوع زیستی به دست آمدهاند.
فصلهای بعدی کتاب به موضوعاتی چون مواد، ماشینآلات و حملونقل اختصاص دارند. اسمیل با ذکر جزئیات فنی، نقش این عوامل را در شکلگیری جهان مدرن تشریح میکند. او همچنین به بررسی پیامدهای زیستمحیطی صنعتیشدن میپردازد و بر ضرورت توسعه فناوریهای پاکتر تأکید میکند.
اسمیل در بخش پایانی کتاب، چشماندازی از آینده ارائه میدهد. او معتقد است که بشریت برای مقابله با چالشهای پیشرو، از جمله تغییرات اقلیمی، کمبود منابع و رشد جمعیت، نیازمند تغییرات بنیادین در شیوه زندگی و الگوهای مصرف خود است. اسمیل خواستار سرمایهگذاری گسترده در تحقیق و توسعه و همچنین اتخاذ سیاستهای جسورانه برای کاهش انتشار کربن و حفاظت از محیط زیست است.
درنهایت، کتاب «چرخ جهان چگونه میچرخد؟: کندوکاوی در زیرساختهای مادی جهان مدرن» اثری عمیق و تأملبرانگیز است که نگاه ما به جهان پیرامونمان را عمق میبخشد و درک ما را از سیستم های غامض و پیچیدهای که زندگی بشر به آنها وابسته است، ارتقا میدهد. اسمیل با پرهیز از بدبینی یا خوشبینی افراطی و با تکیهبر استدلالهای علمی، تلاش میکند درک درستی از وضعیت کنونی و آینده جهان به خواننده ارائه دهد. او با تسلط کمنظیر خود بر حوزههای مختلف علمی، و با زبانی شیوا و درعینحال موجز، خواننده را با پیچیدگیها و ظرافتهای جهان مدرن آشنا میکند.
کتاب چرخ جهان چگونه می چرخد؟