کتاب «خواب‌نامه» یکی از نمایشنامه‌های «محمد چرمشیر» است که در زمانه‌ی سلطنت قاجار روایت می‌شود و بخشی از فرهنگ ایران را مرور می‌کند.
سلسله‌ی قاجار که پیش از دوره‌ی پهلوی بر ایران حکومت می‌کرد بخش بزرگی از تاریخ ایران رقم زد و تصمیمات درست و غلطی که گرفت تا سال‌های بعد بر ایران و مردمش تاثیر گذاشت. در زمانه‌ی قاجار مراودات فرهنگی ایران با سرزمین‌های اروپایی گسترش یافت و کم‌کم برخی از صور زندگی اروپایی یا به‌اصطلاح "فرنگی" در ایران به منصه ظهور رسید. برخی از پادشاهان قاجار که عنایت ویژه‌ای به موضوع هنر و فرهنگ داشتند در این دوره زمینه‌ی ارتباط هنرشناسان ایرانی را با جهان هنری غرب برقرار کردند که نتیجه‌ی این تصمیم واردات تکنیک‌ها و کشف‌های جدید هنری غرب به ایران بود.
محمد چرمشیر در نمایشنامه‌ی خواب‌نامه بر روی همین بازه‌ی تاریخی تمرکز کرده است. این نمایشنامه در سه نامه روایت می‌شود که پرده‌های اثر را تشکیل داده‌اند. موضوع اثر و نامه‌هایی که به تصویر کشیده شده‌اند آشنایی مردم با پدیده‌ی سینما و سینماتوگراف است. داستان با نامه‌ی اسماعیل‌خان جواهرچی شروع می‌شود که از طرف ایشان به برادران لومیر یا اخوان لومیر فرستاده می‌شود. اسماعیل خوان در ادامه به خواب‌های صادقه‌ای اشاره می‌کند که در آن ابوی ظاهر شده و توصیه به پیشرفت پروژه‌ی سینماتوگراف در ایران کرده است. اسماعیل‌خان پیش‌ازاین سفرهایی به فرنگ داشته که در نامه‌ها به شرح این سفرها می‌پردازد و پرده از اسرار جواهراتی که با خود از ایران خارج کرده است بر می‌دارد. چرمشیر بی‌شک استاد خلق زبان است. او در این اثر زانی را بازتولید می‌کند که سال‌های سال است از رونق افتاده و دیگر کمتر کسی قواعدش را به یاد می‌آورد. مخمد چرمشیر اما زبان صدسال پیش تهران را به شکلی بازسازی می‌کند که در وهله‌ی اول تمام اصطلاحاتش برای مخاطب معنادار می‌شود و در ادامه بار بزرگی از روایت را به دوش بکشد. مطالعه‌ی نمایشنامه‌ی خواب‌نامه برای علاقه‌مندان به ادبیات نمایشی و همچنین زبان پژوهان لذت‌بخش خواهد بود.
کتاب خواب نامه
نشر نی
محمد چرمشیر
