کتاب زنان و مردانی که ایران را ساخته اند (سردار مریم: مریم بختیار)

«سردار مریم: مریم بختیار» یکی از کتاب‌های مجموعۀ «زنان و مردانی که ایران را ساخته‌‌اند»‌ است. این مجموعۀ تصویری، با هدف آشنا کردن بچه‌ها با زندگی پر فراز و نشیب انسان‌هایی بزرگ که برای ایران زمین از جان و زندگی مایه گذاشته‌اند، تعریف شده است. در این مجموعه، سعی شده است زندگی افراد معروف ایرانی، به شکلی داستان‌گونه و جذاب روایت شود تا مخاطب کودک و نوجوان را تا انتها با خود همراه کند.
هر جلد از مجموعۀ «زنان و مردانی که ایران را ساخته‌اند» را یکی از نویسندگان کودک و نوجوان نوشته است و تاکنون چندین جلد از آن چاپ شده است که به زندگی افرادی چون: مریم میرزاخانی، علی‌اکبر دهخدا، آذر اندامی، همایون صنعتی زاده، بی‌بی مریم بختیاری، اصغر قندچی، غلامعلی بسکی و... پرداخته است.
«سردار مریم: مریم بختیار» یکی از جلدهای این مجموعه است که سولماز خواجه‌وند آن را نوشته است. نویسنده سعی کرده است زندگی مریم بختیاری را به روایت داستانی تبدیل کند که در کنار تصویرگری‌های کتاب، جذاب و پرکشش شود؛ گرچه زندگی سردار مریم، خودش به قدر کافی گره‌های دراماتیک دارد و پرتعلیق است و خواندنی.
بی‌بی مریم در خانواده‌ای به دنیا آمد که بسیاری از اهالی این خاندان، از بانفوذترین رجل دورۀ قاجار بودند. پدرش از خان‌های ایل بختباری بود و برادر‌هایش از رهبران انقلاب مشروطه بودند. این دختر در سال ۱۲۵۳ در منطقه بختیاری و در چنین محیط و خاندانی زاده شد. از همان کودکی نگاهش به زندگی روشن بود و سیر و روش مبارزه را با ظلم از اطرافیانش آموخت، یعنی با لشکر‌داری و اردوکشی نظامی آشنا شد و همین تعالیم بعدها به کارش آمد. وقتی بزرگ شد از مدافعان حقوق زنان بود و در جنگ جهانی اول، در فتح تهران و اصفهان خودش نیز شرکت کرد و به مبارزه برخاست. او برای مبارزه با اشغال‌گران روس و انگلیس، با توسل به خاندان و خانوادۀ خوب و اصیلی که داشت، توانست یک هنگ از سواران بختیاری تشکیل دهد. مریم بختیاری در برابر استبداد صغیر، در زمان محمد‌علی شاه قاجار، به قدری فعال بود که به عنوان یکی از شخصیت‌های ضد استعماری و استبدادی دورۀ قاجار، نامش تا همیشه باقی ماند. بی‌بی مریم بختیاری زنی باسواد، روشن‌بین و بی‌باک بود که در جهت مبارزه با ظلم و استبداد در این سرزمین، لحظه‌ای آرام ننشست و هر کاری از دستش برمی‌آمد انجام داد. تا جایی که خانه‌اش پناهگاهی شد برای مبارزان و آزادی‌خواهان دورۀ انقلاب مشروطه و نیز بسیاری از ایرانیان وطن‌دوست که به ناچار آوارۀ کوهستان می‌شدند. این زن بزرگ که نامش تا همیشه در ذهن و تاریخ ایرانیان ماند، در سال ۱۳۱۶، سه سال بعد از اعدام شدن پسر بزرگش، چشم از دنیا فرو بست.
خواندن کتاب «سردار مریم: مریم بختیار»، همچون سایر جلد‌های این مجموعه، ‌می‌تواند در روشن شدن ذهن و افق دید مخاطب نوجوان قدمی موثر باشد. مخاطب نوجوان با خواندن کتاب‌های این مجموعه، هر چه بیشتر با تاریخ این سرزمین آشنا می‌شود و نیز با زنان و مردان بزرگی که هر کدام به سهم خود، فانوسی در دل تاریکی روشن کردند.