پژوهش حاضر به سیر تحول محاکم و دادرسی در ایران از دوره قاجار تا سال 1320 با بهره مندی از اسناد آرشیو ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته .است در جلد نخست این تحقیق سعی شده نظام دادخواهی و دادرسی دوره قاجار و تحولات انجام شده در روند دگرگونی محاکم شرعی و عرفی و دیوانخانه به تشکیلات عدلیه و محاکم و همچنین ایجاد صندوق های عدالت و دستورالعمل قضایی با هدف تنظیم و تدوین مجموعه مقررات و قوانین و همچنین نظامنامه قضایی و نخستین آیین های دادرسی حقوقی و جزایی بر اساس اسناد آرشیو ملی در این ارتباط بررسی شود. جلد دوم کتاب حاضر به مباحثی از جمله قانون اساسی مشروطه و متمم قانون سیر دگرگونی اصول محاکمات حقوقی و اصول محاکمات جزایی تحولات قضایی و آئین دادرسی انحلال و بازگشایی محاکم و تغییرات عدلیه دوره علی اکبر داورو نیز به انواع جرائم و مجازاتهای رایج آن دوران پرداخته است.