کتاب همسر قمارباز

کتاب «همسر قمارباز: از عشق، خطر و زنی که داستایفسکی را نجات داد» اثر اندرو کافمن، روایتی زنده و تأثیرگذار از زندگی آنا گریگوریونا اسنیتکینا است، زنی که با هوش، جسارت و عشقی بی‌چشم‌داشت، سرنوشت یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان تاریخ را دگرگون کرد. داستان از زمانی آغاز می‌شود که داستایفسکی، نویسنده‌ای در آستانه فروپاشی، غرق در بدهی و گرفتار اعتیاد به قمار، برای نگارش رمان «قمارباز» نیاز به تندنویسی سریع و دقیق دارد. آنا، دختری بیست‌ساله، وارد زندگی او می‌شود-نه فقط به‌عنوان منشی، بلکه خیلی زودتر از آنچه حتی خود داستایفسکی انتظارش را داشت، به همدم، مدیر، شریک فکری و نقطه اتکای او بدل می‌گردد.
این کتاب با نگاهی انسانی و روان‌شناسانه، رابطه پرفرازونشیب آنا و داستایفسکی را به تصویر می‌کشد؛ رابطه‌ای که در بستر اختلاف سنی، فشارهای مالی، بیماری‌های جسمی و روحی، و بحران‌های مداوم شکل می‌گیرد و دوام می‌آورد. آنا، با درایت و صبوری خیره‌کننده‌اش، نقشی کلیدی در بیرون کشیدن داستایفسکی از چنگال قمار و بی‌ثباتی ایفا می‌کند و حتی با راه‌اندازی یک انتشارات مستقل، نه‌تنها استقلال اقتصادی آن‌ها را تضمین می‌کند، بلکه نام خود را به‌عنوان نخستین زن ناشر در روسیه ثبت می‌کند.
کافمن با تکیه بر منابع دست اول، نامه‌ها و خاطرات، پرتره‌ای چندلایه و صمیمی از آنا ترسیم می‌کند؛ زنی که در دل محدودیت‌های قرن نوزدهم، توانست بر نقش‌های کلیشه‌ای غلبه کند و در سکوت بی‌توجهی زمانه، سنگ‌بنای بخشی از میراث ادبی داستایفسکی را بچیند. «همسر قمارباز» فراتر از یک داستان عاشقانه، تصویری از اراده، فداکاری و قدرت زنانه است؛ روایتی از زنی که خود را نباخت تا همسرش را، و شاید ادبیات روسیه را، نجات دهد.