"آثار الباقیه عن القرون الخالیه" یکی از آثار ارزشمند نوشته شده به قلم "محمد بن احمد ابوریحان بیرونی" از دانشمندان مطرح ایرانی می باشد. "ابوریحان بیرونی" در این اثر که تطبیقی کم نظیر از تقویم تمدن ها همراه با اخترشناسی و ریاضیات و مطالب مربوط به تاریخ، سنت و مذهب ملت های مختلف است، اطلاعات ارزنده ای را از فرهنگ و تمدن ایران، روم، بابل و بسیاری دیگر از اقوام و ملیت ها ارائه داشته است. از "آثار الباقیه عن القرون الخالیه" ترجمه و تصحیح های گوناگونی صورت گرفته که یکی از برجسته ترین آنان، نسخه ی تصحیح شده ی "عزیزالله علیزاده" به همراه واژه نامه و نمایه است.
"ابوریحان بیرونی" در "آثار الباقیه عن القرون الخالیه" به مطالب مختلفی پرداخته که آغاز آن با تعریف شبانه روز و سپس ماه و سال است. از دیگر مسائل مطرح شده مساله ی مبدا تاریخ، ذوالقرنین و چگونگی استعمال ماه در سال و نظر امت های مختلف در این ابواب می باشد. نویسنده در یکی از فصول کتاب به نحوه ی استخراج تاریخ ها از یکدیگر پرداخته و تواریخ پادشاهان، مدت سلطنت هر یک و اختلاف نظر میان مورخان را در این زمینه بررسی می کند. ماه و سال در تقویم یهود، افرادی که در طول تاریخ ادعای پیغمبری کرده و دیگران را فریب دادند، اعیاد در ماه های پارسی، سغدیان، اهالی خوارزم، عقاید رومیان درباره ی ماه و سال، آداب و اعمال در ماه های یهود، اعمال نصارای ملکانی در ماه های سریانی، روزه ی ترسایان، اعیاد نصاری و مجوس و صابئین، روزهای معروف عرب جاهلی، روزهای معروف مسلمانان و نهایتا منازل و طلوع و غروب ماه از دیگر مطالب گنجانده شده در این گنجینه ی باارزش هستند.
"ابوریحان بیرونی" برای جلوگیری از ملال آور شدن کتاب، گریزهای جالبی از حکایات متنوع را در میان حقایق پژوهشی و علمی گنجانده که از دیگر خصایص درخشان کتاب "آثار الباقیه عن القرون الخالیه" می باشد.
کتاب آثار الباقیه عن القرون الخالیه
فردوس
محمد بن احمد ابوریحان بیرونی
