"مرزبان نامه بزرگ" یا "روضه العقول" کتابی است نوشتهی "محمد بن غازی ملطیوی" که مجلد پیش رو، تصحیح "فتحالله مجتبایی" با همکاری "غلامعلی آریا" از این کتاب میباشد. این اثر که یکی از نمونههای درخشان نثر فارسی مصنوع است، در سدههای ششم و هفتم در آسیای صغیر به نگارش درآمده و مولفین، با مقابلهی نسخ خطی از "مرزبان نامه بزرگ"، به اصلاح آن پرداختند. کتاب از سیزده باب تشکیل شده که به جز باب اول و دوم، در هر کدام چندین حکایت شیرین بیان شده است.
در این حکایات، گفتگوهای مختلفی میان حیوانات و انسانها صورت گرفته که سرشار از نکتههای آموزنده است و "محمد بن غازی ملطیوی"، در خلال این گفتگوها، به مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی زمانه پرداخته است. از مشاغل مختلف گرفته تا طبقات اجتماعی و نحوهی برخورد افراد با یکدیگر در این طبقات، "محمد بن غازی ملطیوی"، "مرزبان نامه بزرگ" را به اثری تبدیل کرده که علاوه بر حکایات سرگرمکننده و خلاقانهاش، دارای پندی برای زندگی و رفتار شخصی نیز باشد. تصحیح "فتحالله مجتبایی" با همکاری "غلامعلی آریا" سبب شده تا "روضه العقول" بیش از پیش برای مخاطب کنونی قابل درک باشد و به این ترتیب علاوه بر مخاطبین ادبیاتی، خوانندگان و علاقمندان به ادبیات نیز، بهرهی کافی را از خواندن حکایت شیرین و همچون عسل "مرزبان نامه بزرگ" ببرند.
در این اثر شکوهمند و آموزنده، گاه حیوانات با هم سخن میگویند و گاه سر و کلهی دیوی پیدا میشود. گاه ملکزادهای با وزیر خود وارد گفت و گو میشود و گاه فرمانروایی بزرگ، پای سخنان فرد دانایی مینشیند. هر کدام از این حکایتها سرشار از معنا هستند و مخاطب با داشتن "مرزبان نامه بزرگ"، جواهری را به گنجینهی ادبیاتی خود افزوده است.
کتاب مرزبان نامه بزرگ