کتاب قوانین و مقررات مربوطه به رفاه و تامین اجتماعی 1403

قوانین و مقررات مربوطه به رفاه و تأمین اجتماعی، مجموعه‌ای جامع از قوانین است که روابط کارگر و کارفرما، حقوق و تعهدات طرفین، رفاه و سیستم تأمین اجتماعی کشور را تنظیم می‌کند. این مجموعه قوانین شامل قانون کار، قانون تأمین اجتماعی، و قوانین مرتبط با رفاه اجتماعی است که شرایط رفاهی و کاری را بیان می کند.  قانون کار، مصوب سال 1369، با 203 ماده، اساس روابط کاری در ایران را تشکیل می‌دهد. این قانون به موضوعاتی چون قرارداد کار، شرایط کار، حقوق و دستمزد، مرخصی‌ها، شرایط کار زنان و نوجوانان، آموزش و اشتغال، و حل اختلافات پیمانکاری می‌پردازد. برخی از مهم‌ترین موارد این قانون عبارتند از: 1. تعیین حداقل دستمزد سالانه توسط شورای عالی کار 2. تعیین ساعات کار و شرایط اضافه کاری 3. حق برخورداری از تعطیلات، مرخصی استحقاقی و مرخصی استعلاجی 4. ممنوعیت اخراج بدون دلیل کارگران و تعیین شرایط فسخ قرارداد 5. حمایت از حقوق زنان و نوجوانان در محیط کار.
قانون تأمین اجتماعی، مصوب سال 1354 با اصلاحات بعدی، چارچوب اصلی نظام تأمین اجتماعی کشور را مشخص می‌کند. این قانون پوشش بیمه‌ای برای کارگران و کارمندان در برابر حوادث، بیماری‌ها، بارداری، از کارافتادگی، بازنشستگی و فوت را فراهم می‌کند. برخی از مهم‌ترین جنبه‌های این قانون عبارتند از: 1. تعیین حق بیمه (سهم کارگر، کارفرما و دولت) 2. شرایط برخورداری از مستمری بازنشستگی 3. ارائه خدمات درمانی به بیمه‌شدگان و افراد تحت تکفل آنها 4. پرداخت غرامت دستمزد در دوران بیماری و بارداری 5. پرداخت مستمری از کارافتادگی و فوت. قوانین مرتبط با رفاه اجتماعی نیز شامل قوانین متعددی است که به حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه می‌پردازد. از جمله این قوانین می‌توان به قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی (مصوب 1383) اشاره کرد که چارچوب کلی نظام رفاهی کشور را تعیین می‌کند. این مجموعه قوانین با هدف حمایت از نیروی کار، تأمین امنیت شغلی، و ارتقای سطح رفاه اجتماعی تدوین شده‌اند.
اگرچه این قوانین در مجموع چارچوب نسبتا جامعی برای حمایت از کارگران و تأمین رفاه اجتماعی فراهم می‌کنند، اما چالش‌هایی نیز در اجرای آنها وجود دارد. برخی از این مشکلات عبارتند از: 1. مشکلات ناشی از تورم و عدم تناسب افزایش حقوق با هزینه‌های زندگی 2. وجود قراردادهای موقت که امنیت شغلی را کاهش می‌دهد 3. مشکلات مالی صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی 4. عدم پوشش کامل جمعیت کشور توسط نظام تأمین اجتماعی 5. چالش‌های مربوط به اجرای قوانین در بخش غیررسمی اقتصاد.
در مجموع، قوانین و مقررات مربوطه به رفاه و تأمین اجتماعی، تلاشی برای ایجاد توازن بین حقوق کارگران، نیازهای کارفرمایان و الزامات توسعه اقتصادی کشور است. این قوانین نقش مهمی در تنظیم روابط کار و تأمین حداقل‌های رفاهی برای شهروندان ایفا می‌کنند.