کتاب ترس را احساس کن…اما کارت را انجام بده

کتاب «ترس را احساس کن…اما کارت را انجام بده» نوشته سوزان جفرز، اثری است که به مسئله ترس به‌شکل مستقیم و بی‌پرده می‌پردازد؛ نه از حیث روان‌شناسی دانشگاهی صرف، بلکه با هدف کشف راهی برای مواجهه اصولی با ترس در زندگی روزمره.‌ نویسنده، بر اساس تجربه شخصی و سال‌ها کار با مراجعان، به این نتیجه می‌رسد که ترس از تصمیم‌گیری، تغییر، طرد شدن یا شکست، بخش جدایی‌ناپذیر زندگی است و راهی برای حذف کامل آن وجود ندارد. آنچه اهمیت دارد، نحوه مواجهه با این ترس‌هاست.
در فصل‌های آغازین، جفرز به این نکته اشاره می‌کند که بسیاری از ترس‌ها، برخاسته از احساس ناتوانی در کنترل موقعیت‌ها هستند. فرد تصور می‌کند که در برابر شرایط، انتخاب‌های محدود یا حتی هیچ انتخابی ندارد. اما نویسنده این تصور را به چالش می‌کشد و تأکید می‌کند که در هر موقعیتی، انتخاب وجود دارد؛ حتی اگر فقط در نحوه واکنش ما خلاصه شده باشد. از دید او، بخش بزرگی از قدرت شخصی از همین درک ساده ناشی می‌شود. کتاب با معرفی ساختاری به نام «سطوح ترس» به تحلیل دقیق‌تری از منشأ اضطراب انسان می‌پردازد. در سطح اول، ترس‌های روزمره قرار دارند: صحبت در جمع، تغییر شغل، پایان دادن به یک رابطه. در سطح دوم، ترس‌های ذهنی و نامرئی‌تر مطرح می‌شوند: ترس از شکست، ترس از طرد، ترس از موفقیت. اما در عمیق‌ترین لایه، یک ترس بنیادین وجود دارد که همه ترس‌ها را تغذیه می‌کند: «نمی‌توانم از پس آن برآیم». جفرز استدلال می‌کند که اگر فرد بتواند این جمله را بازنویسی کند و به این باور برسد که «هر اتفاقی بیفتد، از پسش برمی‌آیم»، بسیاری از ترس‌ها کارکرد خود را از دست می‌دهند.
در بخش‌های بعدی، نویسنده ابزارهایی برای بازسازی ذهنیت ارائه می‌دهد. جملات تأکیدی، تمرین‌های ذهنی، تغییر زاویه نگاه به اشتباهات و حتی فعالیت‌های ارتباطی با دیگران، بخشی از روش‌هایی هستند که برای خروج از چرخه ترس پیشنهاد می‌شوند. جفرز بر این نکته پافشاری می‌کند که عمل‌گرایی، حتی در حضور ترس، کلید رهایی است. تأخیر، تحلیل بیش از حد و انتظار برای زمانی که «ترس از بین برود»، باعث تقویت همان ترس می‌شود. در فصل‌های پایانی، موضوع گسترش اعتماد به زندگی مطرح می‌شود؛ اینکه فرد بتواند به جای کنترل وسواس‌گونه همه چیز، به جریان زندگی اعتماد کند و خود را بخشی از یک کل بزرگ‌تر بداند. این رویکرد، به نوعی تلفیق روان‌شناسی با معنویت است، اما بدون تاکید بر آموزه‌های دینی یا فرار از واقعیت‌های روزمره زندگی.
کتاب «ترس را احساس کن…اما کارت را انجام بده» بر پایه این اصل بنا شده است که ترس، پایان انتخاب نیست. اگر انسان بیاموزد که در حضور ترس حرکت کند، نه در غیاب آن، می‌تواند به مرحله‌ای از زندگی برسد که در آن، ترس همچنان وجود دارد، اما دیگر تصمیم‌گیرنده نیست. این کتاب برای کسانی که با تردید، اضطراب و فلج تصمیم‌گیری روبه‌رو هستند، فراخوانی است به شجاعت، نه به خاطر نبود ترس، بلکه به خاطر رشد ورای آن.