کتاب "میرزا حسن رشدیه" نوشتهٔ داریوش سازمند، توسط نشر دانژه به چاپ رسیده است. این کتاب از جمله کتابهای پیشگام در زمینهٔ تعلیم و تربیت نوین ایران به حساب میآید.
میرزا حسن تبریزی که بعدها به رشدیه مشهور شد و پیر معارف ایران شناخته میشود، در واقع بنیانگذار روش جدید آموزش ابتدایی در ایران بود. او با شیوهٔ جدید، آموزش الفبا را معمولا کرده و این روش تدریس در ایران ترویج یافت. کتاب "شادروان رشدیه" بهصورت ۲۷ جلد، مطالب مختلفی در زمینهٔ تعلیم و تربیت کودکان ارائه میدهد. او اولین معلم ایرانی بود که برای کودکان، شعرها و آموزشها را با کمک اشعار به صورت بازیگونه ارائه داد.
میرزا حسن پس از اطلاع از تأسیس دارالمعلمین فرانسویان در بیروت و انگلیسیها در قاهره، تصمیم به تحصیل در این مکانها گرفت. پس از تحصیل در دانشگاه فرانسویها در بیروت، به استانبول سفر کرد. سپس پس از تحقیق، مطالعه و بررسی روشهای آموزشی مدارس عثمانی، به ایروان بازگشت و اولین مدرسه خود را در این شهر بنیان نهاد. او همچنین در تبریز، مشهد، تهران، رشت، انزلی و قم مدارسی را بر پایهٔ جدید تأسیس یا سرپرستی کرد.
اگرچه روحانیان این کار او را تکفیر کردند و چند بار طلاب به مدارس او حمله بردند و برخی مستبدین دولتی نیز به او ظلم کردند، اما او از تصمیم خود کنار نیامد و تلاشهایش در ایجاد مدارس جدید را ادامه داد. مدارسی که او ساخته بودند بارها و بارها تخریب شدند و دانشآموزانش مورد آزار و اذیت قرار گرفتند، اما او از آرمان خود برنگشت و تلاشهایش را ادامه داد تا به آرمان مقدس خود نزدیک شود.
کتاب میرزا حسن رشدیه