همان طور که تاکنون همۀ ما تجربه کرده ایم، معلمان از فنون گوناگونی برای استخراج اطلاعات دربارۀ یادگیری دانش آموزان استفاده می کنند.
در این باره، آن ها باید اطلاعات مورد نیاز خود را از عملکردهای گوناگون و مختلف دانش آموزان استنباط کنند و قضاوت خودشان را بر پایۀ کیفیت عملکرد آنان قرار دهند. این عمل، یعنی فرایند کمّی سازی عملکرد دانش آموزان، نمره گذاری نامیده می شود؛ فرایندی که اطلاعات مربوط به عملکرد تحصیلی دانش آموز به نمره تبدیل می شود و کیفیت عملکرد تحصیلی او را نشان می دهد. اختصاص نمره به عملکرد تحصیلی دانش آموزان، یکی از وظایف و مسئولیت های مهمّ هر معلمی به شمار می آید و پیامدهای مهمّی را برای دانش آموزان و حتی عناصر انسانی نظام آموزشی به همراه دارد.
برای نمونه، نمره از بعد انگیزشی مانند یک شمشیر دولبه عمل می کند. به طوری که انگیزۀ یادگیری و تحصیلی دانش آموز با گرفتن نمرۀ بالا بیشتر می شود؛ و برعکس، گرفتن نمرۀ کمتر از حد انتظار دانش آموز و یا کسب پی درپی نمره های پایین، منجر به کاهش انگیزۀ یادگیری و تحصیلی دانش آموز می شود. با وجود چنین مشکلاتی، نمی توان از نمره گذاری عملکرد دانش آموزان غافل شد. بنابراین، باید از نظام نمره گذاری استفاده کنیم که مناسب دانش آموز باشد و پیام مورد نظر معلم دربارۀ عملکرد تحصیلی دانش آموز را انتقال دهد.
توجه داشته باشید که: نمره گذاری به خودی خود موجب بهبود، اصلاح و پیشرفت عملکرد تحصیلی و یادگیری دانش آموزان نمی شود. بلکه، در این زمینه نمره گذاری می تواند موثر واقع شود که ارتباط روشنی بین آموزش و یادگیری دانش آموزان برقرار کند و علاوه بر ارائۀ نمره، درصد، و رتبه به دانش آموزان، توصیفی از عملکرد تحصیلی و یادگیری آنان را به نمایش بگذارد که درک دانش آموزان را از خود به عنوان یادگیرنده بالا ببرد.
کتاب سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان