کتاب «فلسفه علم» با زیرعنوان «تکامل تاریخی مفاهیم علمی و پیامدهای فلسفی آن ها» نیکلاس کاپالدی در حوزۀ فلسفه علم است، با این رویکرد که فلسفۀ علم بدون در نظر گرفتن تاریخ علم کور و نابینا خواهد بود. به همین دلیل کاپالدی عملا فلسفۀ علم را ذیل تاریخ علم بررسی کرده است. او در فصل اول کتاب به این پرسش می پردازد که «فلسفۀ علم چیست؟». برای پاسخ به این پرسش ابتدا توضیح می دهد خود «علم» اساسا به چه معناست. او سپس فلسفه به ماهو فلسفه را تعریف می کند و از آن جا منتقل می شود به یکی از زیرشاخه های فلسفه به نام فلسفۀ علم. فصل دوم کتاب بیان تاریخ مختصری از اندیشه های علمی از دوران باستان تا دوران رنسانس است. در این راستا، او از یونان باستان آغاز می کند و تا کوزانوس در رنسانس پیش می رود. فصل سوم کتاب به آراء فرانسیس بیکن اختصاص یافته است. کاپالدی تقسیم بندی علوم در نظر بیکن، نظریۀ بت های او و آتلانتیس نو بیکن را شرح می دهد. فصل چهارم کتاب به انقلاب کوپرنیکی، توضیح آن و پیامدهای آن پرداخته است. فصل پنج به جانشینان کوپرنیک، بالاخص کپلر پرداخته و در فصل بعد نظریات گالیله شرح گشته است. بعد از گالیله، فلسفه و تلاش های دکارت در حوزۀ ریاضیات و دیگر علوم توضیح داده شده است. پس از این و در فصل هشتم، کاپالدی توضیحاتی در باب جهان علمی پیش از نیوتون ارائه می کند تا خوانندگان برای آشنایی با پیشرفت هایی که نیوتون در علم پدید آورد، که موضوع فصل بعدی کتاب است، آماده شوند. پس از نیوتون کتاب وارد نقد هیوم به قانون علیت و همچنین نقد او به استقراء می شود. فصل یازدهم کتاب به علم و نظریه های علمی در قرن نوزدهم اختصاص یافته است. در این فصل به نظریات کانت، آزمایش گاوس، نظریات هرشل و هیول و همچنین جان استوارت میل پرداخته شده است. در فصل بعدی نظریات انیشتین و تأثیرات او بیان می گردد. در فصل سیزدهم کتاب، بحث جالب نظریۀ کوانتوم و پیامدهای فلسفی آن مانند نفی موجبیت علی مطرح گشته است. در نهایت در فصل آخر کتاب چکیده ای از پرسش های عمده در فلسفۀ علم بیان گشته و مورد بررسی قرار گرفته اند.
کتاب فلسفه علم
سروش
نیکلاس کاپالدی
