کتاب ایران در چهار کهکشان ارتباطی

پس از اقدامات مرکز تحقیقات فیزیک نظری، شرکت مخابرات ایران، اقدامات خود را با راه اندازی مرکز اطلاع رسانی دیتا آغاز کرد. این شبکه، سرویس های متعددی را پیش بینی کرد که یکی از آنها اشتراک شبکه اطلاعاتی کامپیوتر سرو بود که مرکز آن در ایالات متحده آمریکا قرار داشت؛ اما در همان نخستین سال راه اندازی آن، ایالات متحده آمریکا چند بار عضویت تمامی کاربران ایرانی این شبکه را به طور یک جانبه قطع کرد. آنها در پاسخ به شرکت مخابرات ایران، به طور غیررسمی می گفتند که این اقدام به خاطر مقررات تحریم آمریکا علیه ایران انجام شده است. پس از چند ماه دوباره اتصال به شبکه مذکور برقرار شد؛ ولی چندی بعد، باز قطع شد. مشکلات مذکور، به علاوه هزینه بسیار سنگین دریافت اطلاعات سبب شد که از این شبکه به نحو مطلوب استفاده نشود. سپس شرکت مخابرات ایران از پروتکلی به نام x25 استفاده کرد که از دهه 1970 در دنیا متداول شده بود. این سیستم از سرعت پایینی برخوردار بود. در نتیجه، باز هم هزینه انتقال اطلاعات، بالا ماند. طی سال های بعد، شرکت مخابرات ایران، سیستم های پر سرعتی مانند frame relay را به کار انداخت که جایگزینی آن برای کشورهایی مانند ایران که از ایکس 25 استفاده می کردند، بسیار گران تمام می شد. در پی آن، ایران با خرید تجهیزات جدید توانست امکان پذیرش 300 هزار کاربر را برای اینترنت فراهم کند؛ ضمن آنکه اقداماتی را دنبال کرد تا تکنولوژی های جدیدی از جمله نوع back bone را که بر اساس ای تی ام و لایه های frame relay و isdn طراحی شده بود، به کار گیرد. در کنار این اقدامات پراکنده، در آستانه دهه 1380، با پیگیری طرحی به نام «توسعه و کاربرد فناوری اطلاعات» که به اختصار (تکفا) نامیده شد، برنامه های میان مدت و درازمدت ورود به دهکده جهانی پیگیری و با چشم اندازی بیست ساله به طور رسمی آغاز شد.