کتاب دوزخ،دیگری است

اگر همیشه از فلسفه ترسیده‌اید یا فکر می‌کردید فهم اگزیستانسیالیسم غیرممکن است، کتاب «ساتر» مثل یک تور تفریحی-فلسفی شما را به دنیای پرتلاطم ژان پل سارتر می‌برد! فیلیپ تادی در این کتاب با ترکیب تصاویر طنز، کمیک‌استریپ و متن ساده، یکی از پیچیده‌ترین فیلسوفان قرن بیستم را به شکلی ملموس و روان معرفی می‌کند. برخلاف کتاب‌های خشک فلسفی، اینجا مفاهیم با کاریکاتورهای بامزه (مثلا سارتر در کافه با کلاه بیلبورد!) و نمودارهای رنگارنگ آموزش داده می‌شوند. همچنین زندگی‌نامه و فلسفۀ سارتر، هر دو در این کتاب پوشش داده شده اند، هم می‌فهمید سارتر چرا از بچگی عینک می‌زد، هم یاد می‌گیرید کتاب «هستی و نیستی» او درباره چه بود، در حالی که مفاهیم انتزاعی مثل «آزادی مطلق» با مثال‌هایی از زندگی روزمره (مثل انتخاب شغل یا رابطه عاشقانه) توضیح داده شده‌اند. مثال دیگر، «وجود مقدم بر ماهیت است»، ما اول به دنیا می‌آییم، بعد با انتخاب‌هایمان خودمان را می‌سازیم. مثل بازی ویدیویی که کاراکترش را حین بازی طراحی می‌کنید! دنیا ذاتا پوچ است، اما این پایان ماجرا نیست؛ ما باید با شجاعت برای خودمان معنا خلق کنیم. یا اینکه «انسان محکوم به آزادی است»، آزادی ما یک موهبت نیست، یک مسئولیت سنگین است. از سرفصل‌های جذاب کتاب می‌توان به این موارد اشاره کرد: «سارتر جوان»؛ از کودکی تنها تا تحصیل در آلمان و تأثیرات جنگ جهانی دوم، «عشق فلسفی»؛ رابطه منحصر به فردش با سیمون دوبووار و تأثیر این رابطه بر اندیشه‌هایش و «سیاست و شورش»؛ حمایت جنجالی او از مارکسیسم، اعتراض به جنگ ویتنام و شرکت در جنبش‌های دانشجویی. قابل ذکر است که برخی تصاویر برای سلیقه ایرانی ممکن است نامأنوس باشند و از طرف دیگر کمبود تحلیل انتقادی درباره اشتباهات فکری سارتر از معایب کتاب است. با این حال صفحه‌آرایی خلاقانه که حوصلۀ خواننده را سر نمی‌برد، توضیح مفاهیم دشوار بدون تحریف معنایشان و پرداختن به جنبه‌های شخصی زندگی ساتر از جذابیت‌ها خاص کتاب به شمار می‌آید.