نویسنده در این کتاب پیدایش و شکل گیری و عملکرد یکی از گروه های فکری ایرانیان موسوم به "شعوبیه" را بررسی می کند. این گروه در قرن اول هجری با استقرار حکومت جابرانه ی امویان و تحقیر ایرانیان شکل گرفت و به گفته ی نویسنده گستره ی اندیشه های شعوبی تا اوایل قرن پنجم ادامه یافت و منجر به آثار ارزنده ای هم چون شاهنامه ی فردوسی گردید. پاره ای از مباحث کتاب بدین قرار است: پیشینه ی تحول و تکامل فکری و سیاسی ایرانیان در ایران باستان، ظهور شعوبیان یا آزاد مردان ایرانی، تاثیر ایرانیان بر عرب، کتاب ها و مولفات ایرانیان باقی مانده از دوران قبل از اسلام، رجال دانشمند و خاندان های دانش پرور ایرانی در قرن های نخستین اسلامی، فعالیت ایرانیان برای نشر زمان و ادبیات پهلوی در سده های نخستین اسلامی، نفوذ علمی و ادبی و سیاسی ایرانیان در دستگاه خلافت عباسی، ظهور دولت فرهنگ دوست سامانیان، اهمیت کار فردوسی از دیدگاه اتحاد ملی، و معرفی نویسندگان و شاعران ایرانی دارای گرایش شعوبی یا گرایش به اقتدار و فرهنگ ایرانیان.
کتاب جنبش شعوبیان
کومش
عبدالرفیع حقیقت
