کتاب «آفرینش گذشته انسان: معرفت شناسی باستان شناسی پلئیستوسن» نوشته انتقادی رابرت بدناریک، باستان شناس برجسته استرالیایی است، که در دسترس پژوهشگران و علاقه مندان حوزه باستان شناسی قرار گرفته است.
رابرت بدناریک، در این کتاب، قصد دارد تا هر دو مدعای باستان شناسی یعنی هم علمی بودن و هم بی طرفانه بودن روایت های مبتنی بر زمین شناسی را به چالش بکشد.
او معتقد است که باستان شناسی علم نیست، چرا که علم، نیازمند گزاره هایی است که معیارهای والای اثبات و از آن مهم تر ابطال پذیری و یا آزمون پذیری داشته باشند. در حالی که روایت های باستان شناسان از فرهنگ و تمدن های گذشته بر شواهدی بسیار سست بنا شده و همچنین چنین روایت هایی به هیچ وجه قابل آزمون و یا ابطال پذیر نیستند و از این رو نمی توان ادعا کرد که باستان شناسی علم است یا روایت های باستان شناسان از جوامعی که دیگر وجود ندارند، علمی است.
بدناریک در این کتاب تمرکز خود را بر نقد معرفت شناسانه روایت های باستان شناسی از دوره «پلئیستوسن» قرار داده است. در ادبیات رایج زمین شناسی و باستان شناسی، این دوره از حدود 2.5 میلیون سال پیش شروع شده و تا حدود 10 هزار سال پیش ادامه می یابد. بر مبنای روایت رایج باستان شناسی مدرن از تاریخ آفرینش، در ابتدای دورۀ «پلئیستوسن» اجداد انسان ها به طرز معجزه گون در جنوب صحرای آفریقا سر بر می آورند و تا پایان این دوره سایر گونه های شبیه انسان، همچون نئاندرتال ها و سایرین را منقرض کرده و به حاکم بی چون و چرای کره زمین تبدیل می شود. رابرت بدناریک در کتاب حاضر با نقد این روایت ها و با طرح شواهدی برای نشان دادن نادرستی ادعاهای باستان شناسان در مورد این دوره، و نیز آشناکردن مخاطبان با انواع دیگری از باستان شناسی می کوشد تا هژمونی باستان شناسی استعماری و اروپا محور را بشکند.
کتاب آفرینش گذشته ی انسان