تاریخ معاصر ایران، به سبب تعدد وقایع حیرت‌انگیز و ازدیاد رویدادهای تأثیرگذار در آن، همواره توجه اندیشمندان و پژوهشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. در میان پدیده‌های مهم در تاریخ معاصر این کشور، انقلاب مشروطه از اهمیت تاریخی و اجتماعی بسیاری برخوردار و نویسندگان زیادی حول محور آن، به تألیف آثار خود پرداخته‌اند. بخش اعظمی از این افراد صاحب‌نظر، هنگام کاوش خود در باره این رویداد، شهر تهران را محور مطالعاتشان قرار داده و از اهمیت سایر ایلات و شهرهای کوچک و حاشیه‌ای در شکل‌گیری این انقلاب و سرنوشت این آنها پس رخداد دادن انقلاب غافل مانده‌اند. همین دلیل کافی است تا تحقیق و جست‌وجو در مورد نقش و خصوصیات این شهرها در سال‌های انقلاب مشروطی تبدیل به اقدامی ضروری شود. کتاب «کتاب پیرامون مشروطه» اثر مجموعه‌ای از محققان و نویسندگان، از بهترین متون نوشته شده در راستای نیل به این هدف است. کتاب حاضر از سه مقاله درباره ولایات و مرکز گرایی تشکیل شده و تلاشی است در بازخوانی فرایند مدرن‌شدن ایران از منظری غیر تهران محور. آنچه در این جا مدنظر است، نه پرداختن به وقایع مشروطه در جغرافیاهای خارج از تهران بلکه تلاش برای فهم فرایند باز ساخت‌یابی ایالات در عصر قاجار و انقلاب مشروطه است؛ یعنی فهم این مسئله که مشروطه چگونه به شکل‌گیری وضعیت‌های پیرامونی انجامیده است. انگیزه‌ی اصلی در گردآوری این مجلد، طرح این پرسش‌ها است: اگر تاریخ معاصر ایران از منظر «پیرامون»ها روایت و بازنویسی شود، چه بر سر روایت (های) چیره می‌آید؟ آیا این تاریخ همچنان تاریخ «مردان بزرگ» فکر و عمل، و تاریخ وقایع بزرگی چون انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی باقی می‌ماند؟ یا تبدیل به تاریخ وقایعی می‌شود که تا به امروز در حاشیه تاریخ قرار داشته و حتی در معتبرترین کتب تاریخ نیز اشاره‌ای به آنها نشده است، رویدادهایی که گویی لحظات قبل از آنها هیچ نبوده‌اند جز پیش تاریخی که این وقایع را ناگزیر کرده‌اند؟ مطالعه این کتاب، به سبب رویکرد نو و تفکربرانگیزی در که در برخورد با تاریخ در پیش گرفته است و همچنین نثر شیوا و روان آن که صلاحیت لازم برای یک پژوهش علمی را دارد، بسیار مفید بوده و تجربه‌ای سودمند را برای خوانندگان آن به ارمغان می‌آورد.
کتاب پیرامون مشروطه
گام نو
