خیام یکی از بزرگترین دانشمندان ایرانی و از مفاخر ملی ماست. به همهٔ فنون و معلومات معلول زمان خود محیط بود و در فلسفه و ریاضیات و هیئت و نجوم تخصص داشته است.
رباعیات خیام از دیرگاه مرغوب و پسند آمده و حکیم نیشابور سرآمد رباعی‌سرایان شناخته شده بود و گاهی می‌گفتند چنان که فردوسی در رزم‌سازی و سعدی در غزلسرایی در نخستین پایه‌اند، خیام هم در سرودن رباعی این مقام را دارد.
این کتاب با همهٔ حجم کوچکی که دارد در اصل سه رساله است: ۱- خیام شناخت ۲- رباعیات خیام ۳- شرحی مختصر بر رباعیات
روش مرحوم فروغی در جستجوی خیام و پیدا کردن رباعیات اصیل این گویندهٔ فکور بارورتر و از خطا مصون‌تر است. او کاوش در نسخه‌های قدیمی را (نه یک نسخه) مأخذ و نقطهٔ آغاز کار خود قرار داده، ولی در جستجو به مقارنه و مقایسه پرداخته است. نسج سخن خیام، شیوهٔ موجز و متین، طرز فکر عمیق و حرکت روح متأثر او را از نظر دور نداشته است.
در چاپ حاضر سه رساله از هم تفکیک و رسالهٔ اول با دادن عنوان‌های فرعی برای دانش‌پژوهان بهتر نموده شده و با دادن کشف‌الابیات مصرع اول و مصرع دوم، استفاده از آن برای محققان آسان‌تر شده است.
کتاب رباعیات خیام
دیوار
محمدعلی فروغی
