1. خانه
  2. /
  3. کتاب تماشاگر رهایی یافته

کتاب تماشاگر رهایی یافته

نویسنده: ژاک رانسیر
3.3 از 1 رأی

کتاب تماشاگر رهایی یافته

The emancipated spectator
انتشارات: نشر نی
ناموجود
58000
معرفی کتاب تماشاگر رهایی یافته
نظریه پردازان هنر و فیلم معمولا مخاطب مدرن را از نظر زیبایی شناختی و سیاسی منفعل نشان می دهند. در پاسخ، هم هنرمندان و هم متفکران به دنبال تبدیل تماشاگر به یک عامل فعال و نمایش به یک اجرای جمعی بوده اند.
رانسیر در ادامه فیلم تحسین‌شده «آینده تصویر» رویکردی کاملا متفاوت برای این تلاش برای رهایی دارد. او ابتدا با پرسیدن اینکه دقیقا منظور ما از هنر سیاسی یا سیاست هنر چیست، در ادامه به این می‌پردازد که سنت هنر انتقادی و میل به وارد کردن هنر در زندگی چه دستاوردهایی داشته است. آیا نقد ستیزه جویانه مصرف تصاویر و کالاها، از قضا، به تایید غم انگیزی از قدرت مطلق آن تبدیل شده است؟
رانسیر مقاله ی خود را چنین آغاز می کند:
"منشا شکل گیری کتاب حاضر درخواستی بود که چند سال پیش از من شد تا بر اساس ایده هایی که در کتاب استاد نادان بسط داده بودم باب تأملات یک آکادمی هنرمندان را درباره تماشاگر بگشایم. این پیشنهاد در ابتدا قدری موجب سردرگمی ام شد. استاد نادان شرح نظریة نامتعارف و سرنوشت بی همتای ژوزف ژاکوتو است، کسی که در اوایل قرن نوزدهم جاروجنجال به پا کرد، چراکه مدعی شد فرد نادان می تواند آن چه را خود نمی داند به فرد نادان دیگر بیاموزد. بدین ترتیب ژاکوتو بر برابری هوش ها تأکید داشت و رهایی فکر را در مقابل آموزش رایج قرار داد. ایده های ژاکوتو در میانه قرنی که در آن می زیست به دست فراموشی سپرده شده بود. در دهه ۱۹۸۰ بر این باور بودم که جا دارد آن ایده ها را احیا کنم تا با طرح برابری هوش ها به بحث های اهداف آموزش همگانی جان تازه ببخشم. اما اندیشه مردی که میتوان مظاهر جهان هنری او را دموستن و راسین و پوسن دانست چه ربطی به تفکر امروزی در باب هنر دارد؟"
درباره ژاک رانسیر
درباره ژاک رانسیر

ژاک رانسیر (Jacques Rancière)‏ (۱۹۴۰-) فیلسوف فرانسوی، استاد فلسفه در مدرسهٔ دانش آموختگان اروپا در ساس فی و استاد بازنشستهٔ فلسفه در دانشگاه پاریس (سن دُنی) است. نام وی پس از همکاری در نگارش مشترک خوانش کاپیتال (۱۹۶۸) به همراه فیلسوف مارکسیست ساختارگرا، لوئی آلتوسر بر سر زبان‌ها افتادرانسیر در صفحاتی از مقالهٔ اول کتاب آزادسازی تماشاگر که عنوان کتاب هم هست، به زندگی خود و نسل خود اشاره می‌کند که در آن از یک سو باید به مبارزهٔ اجتماعی و چالش‌های طبقاتی و کمک به کارگران می‌پرداخت و از سوی دیگر به عنوان یک محقق و استاد خود را جدا از این طبقه باز می‌شناخت. وی در این مرحله با خواندن متون تاریخی و خاطرات دو کارگر که روز فراغت‌شان را به نوعی به شهود و تحقیق روشن‌فکرانه می‌گذرانند برمی‌خورد که در او تأثیر عمیقی می‌گذارد: از این پس او باور دارد که کارگر با محقق یا مشاهده‌گر تفاوتی ندارد و تنها کاری که باید کرد این است که او را از این جایگاه و پیش‌فرض‌هایی که او را در مقام ناآگاه مطلق قرار می‌دهد خارج کرد.

نکوداشت های کتاب تماشاگر رهایی یافته

آنچه در اینجا می بینیم این است که رانسیر به عنوان یک نظریه پرداز سیاسی صدایی منحصر به فرد ایجاد می کند.

Bookforum

نوشته های رانسیر یکی از معدود مفهوم سازی هایی را ارائه می دهد که چگونه باید به مقاومت ادامه دهیم.

Slavoj Žižek
قسمت هایی از کتاب تماشاگر رهایی یافته

می توان نقدهای متعددی را که تئاتر در سرتاسر تاریخش موضوع آنها بوده در واقع در فرمولی اساسی خلاصه کرد. من این فرمول را پارادوکس تماشاگر مینامم، پارادوکسی که احتمالا بنیادی تر از پارادوکس مشهور بازیگر است. این پارادوکس به آسانی صورت بندی می شود: تئاتر بدون تماشاگر وجود ندارد (ولو فقط تماشاگری یکه و پنهان، مثلا در نمایشنامه پسر حرامزاده اثر دیدرو که موجب شکل گیری رساله او می شود). اما از نظر متهم کنندگان، تماشاگر بودن به دو دلیل نوعی شر است. اولا نگریستن نقطه مقابل شناختن است: تماشاگر در برابر یک نمود در وضعیت جهل درباره روند تولید این نمود و نیز جهل درباره واقعیتی که این نمود مخفی اش میکند قرار دارد. ثانیا نگریستن نقطه مقابل عمل کردن است: تماشاگر سر جای خود بی حرکت و منفعل می ماند. تماشاگر بودن هم به معنی جدایی از قابلیت شناختن است و هم به معنی جدایی از قدرت عمل کردن.

اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب تماشاگر رهایی یافته" ثبت می‌کند