کتاب دستنامه طوبی

شربت عنصلی موجب تقطیع و تحلیل رطوبات است در نتیجه باعث از بین رفتن اخلاط بلغمی و لزج در بدن می شوند. به تبع آن با از بین رفتن رطوبات زاید، انسدادها برطرف شده و بیماری های ناشی از خلط غلیظ و لزج و سدّه نیز برطرف می شود. سکنجبین عنصلی مقطع اخلاط غلیظ لزج و دافع مواد سوداوی حادث از احتراق بلغم و امراض حادث از آن و مقوی معده و دماغ بوده برای امراض دماغی مفید است. در بیماری لیثرغس (لتارژی یا کاهش سطح هوشیاری همراه با خواب آلودگی و بی تفاوتی) نوشیدن سکنجبین عنصلی باعث دفع بلغم زائد از سر می شود. اسقیل، ملطف و محلل ابخره و مقوی معده و قوه هاضمه است پس هرگاه هاضمه قوی باشد غذا به خوبی هضم می شود و تولید فضول و ابخره و ادخنه کم می گردد پس برای امراضی نافع است که سبب آن ها بسیاری فضول و ابخره و ادخنه است از جمله صرع و مالیخولیای سوداوی و وسواس. سکنجبین اسقیل (عنصل) در بیماری های ناشی از اجتماع بلغم در معده مانند سبات (استوپور یا کاهش سطح هوشیاری) بلغمی و ادوار و سدر مفید است. سکنجبین عنصلی به دلیل تلطیف و تحلیل رطوبات غلیظ برای درمان نسیان ناشی از رطوبات غلیظ و اجتماع بلغم رطب در دماغ و استیلای برودت و رطوبت بر موخر دماغ مفید است. همچنین باعث حدّت ذهن و تقویت بصر می شود. حتی طلا کردن سکنجبین عنصلی بر داءالثعلب باعث تحلیل رطوبات محتبس تحت جلد می شود. قطور سکنجبین عنصلی، اوجاع گوش که با قرحه نباشد و ثقل سامعه را برطرف می کند و با خاصیت نشف رطوبات، برای امراض دهان و لثه و دندان مانند بخر و تعفّن لثه و تحرک اسنان (دندان ها) و سستی گوشت بین دندان ها و جریان خون سائل از عمور نافع است. یکی از مزایای سکنجبین عنصلی اینست که مانند سرکه اسقیل، مضر عصب نیست.