این کتاب جلد نخست از مجموعه چندجلدی تاریخ ایران عصر قاجار است که برای دانشجویان و علاقه مندان تاریخ ایران تا نهضت مشروطه نوشته شده است. کتاب حاضر با محوریت زندگی آقامحمدخان و پیشینه قوم قاجار، به بررسی شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران پس از صفویه و ناامنی حاصل از آن تا قدرت گیری و سلطنت اولین پادشاه قاجار پرداخته است.
نویسنده با بهره گیری از منابع دست اول و رسمی به جا مانده از عصر افشاری، زندیه و قاجاریه، به تحلیل وقایع تاریخی، علل و پیامدهای آن در حیات اجتماعی و سیاسی ایران در سطح داخلی و همچنین روابط بین المللی و نقش سایر کشورها از جمله روسیه، انگلستان و عثمانی بر گسترش آشفتگی سیاسی در این سرزمین پیش از آقامحمدخان پرداخته است. از مهم ترین شاخصه های این اثر، مقایسه متون منابع دست اول و نقد عقلانی و استدلالی وقایعی است که به اشتباه مورد پذیرش عموم در حال حاضر قرار گرفته و منجر به درک نادرستی از عملکرد بنیان گذار قاجاریه گشته است. مولف کوشیده است به شخصیت آقامحمدخان نگاهی بی طرفانه داشته باشد و در توضیح انگیزه تلاش های وی، فرض را بر حصول بر وحدت ارضی و فرمانروایی یکپارچه در ایران می گذارد.
همچنین نویسنده با تحلیل شرایط نامناسب حیات اجتماعی و اقتصادی عامه مردم در فاصله سقوط صفویه تا قدرت گیری آقامحمدخان که حاصل غارتگری خان ها و عدم وجود حکومت مرکزی بود، به بیان دلایل تاریخی وجود ویژگی های خاص رفتاری و گفتاری مردم ایران و تأثیرهای بلندمدت آن پرداخته و مخاطب را با جامعه شناسی تاریخی این مقطع آشنا می سازد.
کتاب تاریخ ایران در دوره قاجاریه
سمت
غلامحسین زرگری نژاد
