هر انسانی گردیدن و دگرگونی امور را به تجربه ی خود در می یابد. در هر تجربه، عنصر گردیدن و دگرگونی وجود دارد وگرنه تجربه حاصل نمی شود. این موضوع را به خوبی می توان در این شعر رودکی دید که بیانه ای دقیق برای دیالکتیک می باشد: مرا بسود و فرو ریخت هر چه دندان بود نبود دندان لا بل چراغ تابان بود. … یکی نماند کنون زان همه بسود و بریخت چه نحس بود همانا که نحس کیوان بود