این کتاب که در دو فصل قیام گئومات مغ علیه سلطنت؛ و جنبش عدالتخواهانة مزدک و مزدکیان، تدوین گردیده، تلاشی است در راستای بررسی جنبشهای اجتماعی و پیش از اسلام در ایران و اثبات عدالتخواهی و ظلمستیزی یک روحانی زرتشتی با نام «گئومات» و «مزدک» موبد که با هدف برچیدن فقر و محرومیت از جامعه و از بین بردن ستم طبقاتی و استقرار عدالت، اقدام به قیام علیه حکومتهای وقت نمودند. از جمله مباحث مورد کنکاش در کتاب، میتوان به ساختار اقتصادی در آغاز سلطنت هخامنشیان؛ قیام گئومات مغ و آغاز سلطنت داریوش اول؛ موقعیت و حقوق در جامعة ساسانی؛ موبدان درباری و مزدک؛ مورخین دوران اسلامی و مزدک و نظر روشنفکران برجستة معاصر، اشاره کرد.
کتاب نهضت های اجتماعی عدالت خواهانه در ایران