ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم متخلص به رودکی و مشهور به استاد شاعران نخستین شاعر مشهور پارسی‌سرای ایرانی در دورهٔ سامانی در سدهٔ چهارم هجری قمری و استاد شاعران این سده در ایران است. در اشعار رودکی با باور به ناپایداری و بی‌وفایی جهان، اندیشهٔ غنیمت‌شمردن فرصت، شادی و شادنوشی روبه‌رو می‌شویم.
سبک شعری رودکی، سبک غالب آن روزگار یعنی سبک خراسانی است. ویژگی‌های سبک خراسانی در شعر رودکی نمود کامل و جامعی دارد و به همین دلیل می‌توان او را نمایندهٔ تام و تمام این سبک از شعر فارسی دانست.
اگرچه سروده‌های وی در دایرۀ ادبیات غنایی و بعضا تعلیمی جای می‌گیرد، اما اندکی تأمل در شعر او نشان می‌دهد که وی از داستان‌ها و موضوعات حماسی، به خوبی آگاهی داشته و با استادی و مهارت تمام توانسته این مسئله را در شعر خود بازتاب دهد. جدا از این، شعر رودکی نشان‌دهندۀ فضا و حال و هوای حماسی است که بر جامعۀ آن روزگار سایه افکنده بود. رودکی اغلب در توصیفات غنایی از عنصر حماسه بهره برده و بدین وسیله به شعر خود صلابت و فخامت ویژه‌ای بخشیده‌است.
منوچهری از شعرای طراز اول قرن پنجم هجری و اهل دامغان بود اما دولتشاه مولد او را بلخ دانسته‌است. در کتب تذکره او را «شصت گله» و «شصت کله» لقب داده‌اند. گویا علت اشتهار منوچهری با این لقب در نزد تذکره نویسان، اشتباه این شاعرست با «الدین احمد بن منوچهر شصت کله» که از شعرای قرن ششم بود.
تخلص خود را از نام نخستین ممدوح خود فلک‌المعالی منوچهر بن قابوس بن وشمگیر پنجمین حکمران زیاری گرفته‌است. بازتاب عناصر طبیعی نظیر رنگ، صوت و عناصر بویایی در آثار منوچهری چشمگیر است. هرچند منوچهری اولین سرایندهٔ ایرانی نیست که از سرایندگان عرب متأثر شده‌است، با وجود این، شاید در میان سرایندگان فارسی‌زبان پیش از خود یا معاصرانش هیچ‌کس به اندازهٔ او از ادبیات عرب تأثیر نپذیرفته باشد.
کتاب برگزیده اشعار رودکی و منوچهری
اساطیر
اسماعیل حاکمی
